خلاقیت، لازمه ی مادری کردن!
خلاقیت، لازمه ی مادری کردن! 
مگر مادرها چه کار میکنند؟ هر روز که از خواب بیدار می‌شوند، دست و روی بچه را می‌شویند، پوشکش را عوض میکنند، می‌خوابانندش، با او بازی میکنند، بهش شیر می‌دهند و این می‌شود کل زندگی‌شان! یک‌سری کارهای روزمره که هر روز و هر روز باید انجام دهند...
مادر و کودک
سۆال این است که مادرها در این فرآیند روزمره چقدر فکر میکنند؟ مگر شیر دادن و پوشک عوض کردن و بازی کردن، فکر کردن می‌خواهد؟ برای اینکه بتوانیم به این سۆال جواب دهیم، اول باید ببینیم فکر کردن یعنی چه؟
بعضی‌ها (مثل دیویی) فکر کردن را نقشهء عمل یا Plan of action تعریف میکنند. آنها می‌گویند ما در زندگی با مسائلی مواجه می‌شویم که باید قادر باشیم آنها را حل کنیم و آن نقشه‌ای که به ما کمک می‌کند بتوانیم مسئله را حل کنیم و به عمل برسیم، تفکر است. یعنی توانایی حل مسئله، مهارتی است که با تفکر به‌دست می‌آید و شاید بتوان گفت حل مسئله، همان تفکر است. با این تعریف از تفکر، مادرها در طول روز چقدر فکر میکنند؟
بچه‌ها در روز کارهای زیادی انجام می‌دهند که بعضی‌هایشان مورد تأیید مادرها هست و بعضی‌هایشان نه. اما نحوهء برخورد هر مادر با کارهایی که مورد تأییدش نیست، فرق می‌کند.
اولین و ساده‌ترین راه حل این است که جلوی انجام عمل بچه گرفته شود، که بیشتر مادرها هم همین کار را انجام می‌دهند. مثلا آشغال را از دهان بچه درمی‌آورند، چاقو و یا هر وسیله‌ای که برای بچه خطری ایجاد می‌کند، از او می‌گیرند، یا بچه را از محل خطر دور میکنند.
نویسنده ی کتاب «ماندن در وضعیت آخر» دربارهء اثرات ناگوار امر و نهی کردن به کودک و تأثیر طولانی مدتی که تا آخر عمر گریبان‌گیر انسان می‌شود، بحث مفصلی دارد. تأکید می‌کند که اینامر و نهی کردن می‌تواند شخصیت کودک را در بزرگسالی بسازد و او را تبدیل به فردی ترسو کند که توانایی تصمیم‌گیری ندارد.
بدین ترتیب همان‌طور که گفتیم، بیشتر مادرها ساده‌ترین راه، یعنی امر و نهی کردن را انتخاب میکنند. اما بعضی مادران هستند که به‌جای امر و نهی کردن، دنبال راه حل‌هایی می‌گردند که وضعیت خطر را برای کودک از بین ببرند. آنها گاهی با عوض کردن موقعیت، این وضعیت را تبدیل به وضعیت دیگری میکنند و گاهی با جایگزین کردن، آن را تغییر می‌دهند. این مادرها برای این کار مجبور به فکر کردنند.
جلوگیری از انجام عمل کودک، نیاز به توانایی خاصی ندارد، اما تبدیل موقعیت نامطلوب به موقعیت مطلوب، فکر کردن می‌خواهد.
مثلا اگر بچه‌ای با لیوان روی زمین آب می‌ریزد، مادر می‌تواند راحت‌ترین کار را انجام دهد، یعنی لیوان را از بچه بگیرد. همینطور می‌تواند فکر کند و یک راه حل خلاقانه برای تغییر موقعیت انتخاب کند. مثلا یک لیوان دیگر بیاورد تا کودک آب را از این لیوان به لیوان دیگر منتقل کند، یا آب را خالی کند و یک شیء دیگر که آسیبی به فرش نمی‌رساند، توی لیوان بریزد.
بچه‌ها همیشه دنبال بازی کردنند. برای آنها هر چیزی بازی محسوب می‌شود. اگر بازی را از آنها بگیریم، آنها را از چیز مهمی محروم کرده‌ایم، اما اگر قواعد بازی را عوض کنیم، بچه از بازی جدید لذت خواهد برد.
البته این کار نیاز به خلاقیت بالا دارد. مادر باید بتواند از زاویهء دیگری به وضعیت پیش رویش نگاه کرده و سعی کند در ذهن خود راه حل‌های مختلف را برای تغییر آن موقعیت امتحان کند.
مادر باید بتواند به راه حل‌های جدیدی برسد که کودک خود را اقناع کند. از آنجا که این راه حل‌ها در هر مورد، وضعیتی ویژه و خاص و تکرارناپذیر است، احتیاج به خلاقیت بالایی دارد. در این موقعیت‌ها مادر باید سعی کند موقعیت را با دیدی متفاوت بنگرد و انواع راه حل‌ها را امتحان کند
گاهی برای بچه یک موقعیت ممکن است چندبار تکرار شود و مادر مجبور باشد هر بار، راه حلی متفاوت با دفعهء قبل پیش پای کودک و موقعیت تکراری بگذارد، پس باید بتواند مسائل را به‌خوبی ببیند و در ذهن خود دنبال راه‌های متفاوت بگردد.
مادرهایی که هر روز در مقابل هزاران موقعیت این‌چنینی قرار می‌گیرند و در مقابل این موقعیت‌ها، برای پیدا کردن راه حل فکر میکنند، شاید از بسیاری از دانشجویان و اساتید دانشگاه، بیشتر فکر کنند. همیشه دنبال راه حل جدید بودن، نه‌تنها تمرینی ذهنی است، بلکه کودک را از امر و نهی کردن‌های مکرر راحت می‌کند و تربیت صحیح‌تری را موجب می‌شود.
حالا باز برمی‌گردیم به سۆال اول. مگر مادرها در روز چه کار میکنند؟ مادرهایی که همهء موقعیت‌ها را برای بچه تبدیل به بازی میکنند، مادرهایی‌اند که فکر میکنند. آنها هر روز مجبورند به راه حل‌های جدید برسند و شاید خیلی بیشتر از همهء ما فکر میکنند…
همگی اذعان به این مطلب داریم که نقش مادران بیش از پدران، در تربیت فرزندان مبرهن است و اهمیت این مهم به هیچ وجه قابل اغماض و چشم پوشی نیست. روان شناسان اظهار می دارند که یک مادر شایسته و تربیت گر، بایستی خود الگوی برتری باشد و مجهز به مهارت های لازمه برای زندگی و پرورش یک نسل.
شاید به جرات بتوان اظهار نمود که ویژه ترین و مهمترین این مهارت ها، مهارت حل مسئلهاست و حل مسئله یکی از مهارت های مهم زندگی است و به عبارتی دیگر مهارت حل مسئله یکی از مهارت های شناختی است که انسان را در حل مسائل درونی و بیرونی خود یاری می دهد، اما متاسفانه بسیاری از والدین و فرزندان با آن آشنا نیستند.
آموزش این مهارت می تواند از بروز مسائل و مشکلات مرتبط با دوران کودکی و نوجوانی و بحرانی شدن تعارض های خانوادگی پیشگیری کند.
منبع: تبیان
وقتی پست رو شروع به خوندن کردم اولین نکته ایی که به ذهنم رسید این بود که ایا من هم از مادرهای دسته ی اول هستم یا دسته ی دوم... یعنی اسون ترین راه رو برای فرار از مشکل پیدا میکنم و یا دنبال راه حل بهتری هستم...
داشتم نا امید میشدم که کلی خاطرات مختلف در این مورد یادم اومد
مهمترینشون مساله ی حمام رفتن پریسا بود... از وقتی کوچولو بود از این که شامپو وارد چشمش بشه میترسید... همیشه باید با کلی گریه و زاری سرش رو میشستم....
هر بار با یه ترفند این کار رو انجام میدادم که گاهی جواب میداد و با خوشحالی و بدون گریه تمام میشد و گاهی هم نه.....
اماا خدا رو شکر بالاخره به نتیجه رسید و الان مدتیه که دیگه با خیالت راحت حمام میکنه....
بهترین گزینه برای حمام کردن این شد که پریسا بشینه داخل وان و با اسباب بازی هاش بازی کنه و من همون جا سرش رو بشورم و یا کارهای دیگه....
البته به نظر خیلی ساده میاد ولی باور کنید کلی راه رو امتحان کردم تابه اینجا رسیدم.
بله قبول داریم خیلی وقت ها خیلی از حرکات مادر ساده به نظر میاد اما تفکر زیادی پشت همون عمل ساده هست و مسلما همون حرکات با تفکر تاثیرات خوب و بی نظیری هم روی بچه ها خواهد داشت.
ممنون از تجربه ای که برامون نوشتید
اگر در این زمینه هم راه حلی به نظرتون میرسه لطفا بهم بگید. ممنون
در مورد مساله ای که عنوان کردید یه پست همون قبلا ها توی مدرسه داشتیم که می تونید از لینک زیر بخونید. امیدواریم براتون مفید واقع بشه، البته خوشحال میشیم که راهکارهای خودتون رو هم برامون بنویسید
برای ما نشون میده که!
خیلی حیف شد که...
بالاخره وقتی مامانِ دو تا دسته گل هستید و تونستید با این فاصله ی سنی کم، مدیریت کنید، معلومه که این توانایی توی شما بوده