از غروب تا غروب؛ قسمت چهارم

عُمَر با خود می گوید تا زمانى كه  علی علیه السلام با ابوبكر بيعت نكرده است نمى‏توان بقيّه مردم را مجبور به بيعت با ابوبكر كرد...

براى همين به سوى مسجد رفته و به خليفه چنين مى ‏گويد: «اى خليفه  پيامبر! تا زمانى كه على بيعت نكند بيعت بقيّه مردم به درد ما نمى‏ خورد ، هر چه زودتر كسى را به دنبال على بفرست تا او را به اينجا بياورند و او با تو بيعت كند.»

 ابوبكر ، قُنفُذ را به حضور مى ‏طلبد و به او مى ‏گويد: «به نزد على ‏عليه السلام برو و به او بگو كه خليفه رسول خدا تو را مى ‏طلبد.»

 نمى ‏دانم نام قُنفُذ را شنيده ‏اى یا نه...

 او مردى بسيار خشن و سياه دل مى ‏باشد و براى همين در اين روزها براى اهداف خليفه، خيلى مفيد است .

 قنفذ همراه با عدّه‏اى به سوى خانه على ‏عليه السلام حركت مى ‏كند .

 درِ خانه به صدا در مى ‏آيد ، على ‏عليه السلام از خانه بيرون مى ‏آيد:

 - از من چه مى‏ خواهى ؟

 - اى على ! هر چه زودتر به مسجد بيا كه خليفه پيامبر تو را مى ‏خواند .

 - آيا فراموش كرده‏ ايد كه پيامبر مرا خليفه و جانشين خود قرار داده است؟!

 قنفذ نمى‏ داند چه جواب بگويد ، براى همين به سوى مسجد باز مى‏ گردد .

 ابوبكر وقتى مى ‏بيند كه قُنفُذ تنها آمده است به او مى ‏گويد:

 - پس على كجاست؟ چرا او را نياوردى؟

 - وقتى به على گفتم كه خليفه پيامبر تو را مى ‏طلبد در جواب گفت كه پيامبر مرا خليفه و جانشين خود قرار داده است .

 همه كسانى كه در مسجد هستند به ياد سخنان پيامبر مى ‏افتند ، آرى ، پيامبر بارها و بارها بالاى همين منبر (كه الآن ابوبكر بر روى آن نشسته است) در مورد جانشينى على ‏عليه السلام سخن گفته است .

 ترديد در دل همه كاشته مى‏ شود ، همه با خود مى‏ گويند: «چرا ما به اين زودى سخنان پيامبر را فراموش كرديم؟»

 عُمَر نگاهى به جمعيّت مى‏ كند ، مى ‏فهمد كه الآن است كه سخن على ‏عليه السلام ، باعث بيدارى اين مردم شود .

 براى همين عُمَر رو به ابوبكر مى ‏كند و فرياد مى ‏زند: «به خدا قسم ، اين فتنه فقط با كشتن على تمام مى‏ شود . آيا به من اجازه مى ‏دهى كه بروم و سرِ او را براى تو بياورم؟»

 ترس در وجود همه مى ‏نشيند ، آيا به راستى عُمَر اين كار را خواهد كرد؟

 ابوبكر رو به عُمَر مى ‏كند و از او مى ‏خواهد كه بنشيند .

 امّا او نمى‏ نشيند ، ابوبكر او را قسم مى ‏دهد كه آرام بگيرد و بنشيند .

 عُمَر مى ‏نشيند و ابوبكر رو به قُنفُذ مى ‏كند و مى ‏گويد: «برو به على بگو كه ابوبكر تو را مى‏ طلبد ، همه مسلمانان با ابوبكر بيعت كرده ‏اند و تو هم يكى از آنها هستى و بايد براى بيعت به مسجد بيايى.»

 قنفذ اين بار همراه با ده نفر به سوى خانه على ‏عليه السلام مى ‏رود .

 - اى على! ابوبكر تو را مى‏ طلبد ، تو بايد براى بيعت با او به مسجد  بيايى .

 - پيامبر به من وصيّت كرده است كه وقتى او را دفن نمودم از خانه خود خارج نشوم تا اينكه قرآن را به صورت كامل بنويسم .

 نگاه كن !

 على ‏عليه السلام بعد از گفتن اين سخن وارد خانه مى ‏شود و در را مى ‏بندد .

 آرى ، اكنون كه مردم از على ‏عليه السلام رو بر گردانده ‏اند آن حضرت براى حفظ اسلام ، صبر مى ‏كند و در خانه خود مى ‏نشيند .

 پيامبر از دنيا رفته است و هنوز قرآن به صورت كامل ، جمع آورى نشده است ، درست است كه عدّه ‏اى به فكر رياست و حكومت دنياى خود هستند، امّا على‏ عليه السلام به فكر قرآن است .

 قنفذ به سوى مسجد باز مى‏ گردد و سخن على ‏عليه السلام را به ابوبكرمى ‏گويد .

 مخالفان على ‏عليه السلام ، خيلى ناراحت هستند ، براى اين كه ديگر نمى‏ توانند او را به زور از خانه بيرون بياورند ، اكنون همه فهميده ‏اند كه او مشغول جمع آورى قرآن است و اگر بخواهند مزاحم على‏ عليه السلام بشوند مزاحم قرآن شده‏ اند .

 چاره‏ اى نيست آنها بايد صبر كنند تا على ‏عليه السلام، كار نوشتنِ قرآن را تمام كند .

 امروز پنج شنبه ، اوّل ماه ربيع الأوّل است.

 مردم براى خواندن نماز در مسجد جمع شده ‏اند .

 نگاه كن! على ‏عليه السلام وارد مسجد مى ‏شود .

او قرآن را نوشته و در داخل پارچه ای گذاشته و به مسجد آورده است .

 او با صداى بلند مردم را خطاب قرار مى‏ دهد و چنين مى‏ گويد: «اى مردم ، من در اين مدّت مشغول نوشتن قرآن بودم، نگاه كنيد اين قرآنى است كه من نوشته‏ام. من به تفسير همه آيه ‏هاى قرآن آگاه هستم چرا كه از پيامبر در مورد همه آنها سؤال كرده‏ ام.»

 همسفرم! آرى ، اگر كسى خواهان فهم قرآن باشد بايد به نزد على ‏عليه السلام برود ، زيرا او از همان ابتداى نزول قرآن با پيامبر بوده است و هر گاه آيه‏ اى نازل مى‏ شد تفسير و تأويل آن را از پيامبر مى ‏پرسيد .

 در اين هنگام عُمَر از جا بلند مى ‏شود و مى ‏گويد: «ما نياز به قرآن تو نداريم.»

 وقتى كه عُمَر اين سخن را مى ‏گويد على ‏عليه السلام قرآنى را كه نوشته است به خانه خود مى ‏برد .

 مگر پيامبر نفرموده بود كه من شهر علم هستم و على ‏عليه السلام دروازه آن است ، هر كس خواهان علم است آن را از على ‏عليه السلام بياموزد .

 پس چرا اينان امروز با على ‏عليه السلام اين گونه برخورد مى ‏كنند؟

 مگر مسلمانان خودشان به تنهايى خواهند توانست قرآن را تفسير كنند؟

 هنوز تعدادى از ياران گرامى پيامبر مثل سلمان ، مقداد ، ابوذر و عمّار با خليفه بيعت نكرده‏ اند ، همچنين عبّاس ، عموى پيامبر هم براى بيعت نيامده است .

 اينها به خانه على ‏عليه السلام رفت و آمد مى ‏كنند و بر سر بيعتى كه در غدير نموده ‏اند باقى هستند .

اكنون بايد كارى كرد تا آنها هم با خليفه بيعت كنند .

 مهمّ‏ ترين شخصيتى كه در اين ميان به چشم مى‏ خورد عبّاس عموى پيامبر است ، اگر آنها بتوانند او را به سوى خود جذب كنند ، خيلى از مشكلاتشان، بر طرف خواهد شد .

 آرى، او ريش سفيد بنى هاشم است و اگر او حاضر شود با خليفه بيعت كند امتياز بسيار خوبى براى حكومت ابوبكر خواهد بود .

 ديگر هوا تاريك شده است. خليفه همراه با عُمَر و چند نفر ديگر از خانه بيرون مى ‏آيند .

 نگاه كن ! آنها به سوى محله بنى هاشم مى ‏روند و درِ خانه عبّاس ، عموى پيامبر را مى ‏زنند .

 عبّاس در را باز مى ‏كند و خليفه و همراهانش وارد مى‏ شوند .

 او در فكر است كه خليفه در اين وقت شب براى چه به خانه اش آمده است .

 ابوبكر دستى به ريش ‏هاى سفيدش مى ‏كشد و سخن خود را آغاز مى ‏كند.

 خداوند پيامبرش را براى هدايت ما فرستاد و او براى هدايت ما تلاش نمود تا آنكه به سوى خدا سفر كرد .

 بعد از مرگ پيامبر ، مردم مرا به عنوان خليفه انتخاب كردند و من هم اين مقام را قبول كردم و اميدوارم كه بتوانم وظيفه سنگين خود را با توكّل به خدا به خوبى انجام دهم .

 شنيده ‏ام كه يك نفر مى‏خواهد ميان مسلمانان اختلاف بيايندازد و او تو را كه عموى پيامبر هستى به عنوان يار و ياور خود معرّفى مى ‏كند .

 اى عبّاس! چقدر خوب است تو هم مانند بقيّه  مردم با من بيعت كنى .

 اگر تو اين كار را بكنى من قول مى ‏دهم كه بعد از خود، تو را به عنوان جانشين معرّفى كنم زيرا تو عموى پيامبر هستى و مردم به تو توجّه زيادى دارند ، اگر تو با ما بيعت كنى هم به نفع خودت و هم به نفع اسلام است .

همه منتظر هستند تا ببينند عبّاس چه مى ‏گويد؟

 آيا او براى رسيدن به رياست و حكومت دست از يارى حق بر خواهد داشت؟...

 در اين ميان عُمَر شروع به سخن مى ‏كند: «اى عبّاس ، ما نمى ‏خواهيم در ميان مسلمانان اختلاف بيفتد ، ما نمى ‏خواهيم كسى تو را به عنوان شخص تفرقه ‏انگيز بشناسد .»

 لحظه سرنوشت سازى است ، آيا عبّاس سخن آنها را قبول خواهد كرد .

 در اين شب ‏ها هوادران خليفه اصلاً خواب نداشته‏ اند ، آنها به خانه خيلى از بزرگان شهر رفته ‏اند و آنها را با وعده پول و حكومت خريده‏ اند .

 آيا امشب هم آنها خواهند توانست اين معامله را انجام بدهند  و ايمان و مردانگى عبّاس را بخرند و به او حكومت و رياست بدهند؟

 همه سكوت كرده ‏اند ، به راستى عبّاس چه خواهد گفت؟

 اگر عبّاس اين معامله را انجام بدهد براى على‏ عليه السلام بسيار گران تمام خواهد شد، وقتى مردم بفهمند كه ريش سفيد بنى هاشم، دست از يارى على ‏عليه السلام برداشته است چه قضاوت خواهند كرد؟

 خدايا ، تو خودت عبّاس را در اين انتخاب يارى كن !

 همه سخن ‏هاى خود را گفته ‏اند ، اكنون منتظر جواب عبّاس هستند...

 اكنون ، عبّاس سخن مى ‏گويد:

 اى ابوبكر ، اگر مردم جمع شدند و تو را انتخاب نمودند پس چگونه مى‏ گويى جانشين و خليفه پيامبر هستى؟

پيامبر كى و كجا تو را جانشين خودش قرار داد؟

 و اگر مردم تو را انتخاب كردند آيا ما بنى هاشم از اين مردم نبوديم ، آيا ما حق رأى دادن نداشتيم؟

 شايد بگويى: «من به خاطر خويشاوندى با پيامبر به اين مقام رسيدم »، در اين صورت به تو مى ‏گويم كه ما از تو به پيامبر نزديك ‏تر هستيم .

 امّا اين كه مى ‏گويى بعد از خودت ، خلافت را به من مى‏ دهى مگر اين خلافت ارث پدر توست كه به هر كس مى ‏خواهى مى‏ بخشى؟ اگر حقّ مسلمانان است چرا به ديگران مى ‏بخشى؟ اگر حقّ خودت است براى خودت نگه دار و اگر حقّ بنى هاشم است، ما تمام حقّ خود را مى‏ خواهيم و تنها به قسمتى از آن راضى نمى ‏شويم ...

 سخنان دندان شكن عبّاس ، همه را نا اميد مى‏ كند ، آنها در مقابل اين سخنان ، هيچ جوابى ندارند كه بگويند .

 خليفه آمده بود تا عبّاس را از على ‏عليه السلام جدا كند امّا اكنون سخنان عبّاس، او را شرمنده كرده است.

 نگاه كن، خليفه هيچ جوابى ندارد بگويد، آخر در مقابل اين سخنان چه مى ‏تواند بگويد؟!...

 براى همين خليفه همراه با دوستانش بدون خداحافظى  از خانه بيرون مى ‏روند .