مراحل رشد و تکامل (1)؛ طفولیت
بر اساس برخی مطالعات انجام شده ، در رشد آدمی؛«شش مرحله» به شرح زیر در نظر گرفته شده است:
- دوره ی طفولیت : از تولد تا هیجده ماهگی؛
- دوره ی کودکی اول : از دو تا چهار سالگی؛
- دوره ی کودکی دوم : از چهار تا هفت سالگی؛
- دوره ی کودکی سوم : از هفت تا دوازده سالگی؛
- دوره ی نوجوانی : از دوازده تا شانزده سالگی؛
- دوره ی جوانی : از شانزده تا بیست سالگی؛
به حول و قوه ی الهی قصد داریم که سیر و تکامل رشد آدمی را مورد بررسی قرار داده و نوع تربیت را بسته به محدوده ی سنی و آمادگی پذیرش مفاهیم مختلف بیان کنیم. در قسمت اول به دوران طفولیت و میزان رشد او در این سن می پردازیم...
طفولیت (از تولد تا هیجده ماهگی)
نخستین مرحله ی رشد آدمی دوره ی طفولیت است که از تولد تا هیجده ماهگی ادامه دارد و طی آن باید در خانه یا در محیطی که برای فعالیتش مناسب باشد، زندگی کند و مورد مراقبت قرار گیرد. زندگی کودک شیرخوار در خوردن و خوابیدن و جنبیدن خلاصه می شود. به یاری فعالیت های حسی-حرکتی است که نوزاد به وجود خود و دنیای خارج از خود پی می برد ، اندام های خود را کشف و در به کار بردن آن ها مهارت پیدا می کند سا حواس خود را پرورش داده و از این طریق با خواض اشیا و اشخاص اطراف خود آشنا شده و به روابط آن ها پی می برد. حوزه ی این فعالیت ها ابتدا محدود به گهواره است . به تدریج با نشستن و حرکت کردن کودک بر وسعت آن افزوده می شود. در پایان این دوره به حیاط و باغچه گسترش می یابد.
اطفال بیشتر از سه حس ؛ لامسه، چشایی و بویایی لذت می برند و شاید آدمی در خردسالی بیش از هر زمان دیگر به این سه حس بستگی داشته باشد و با کنجکاوی و میل به فهمیدنی که در او وجود دارد ، به جستجوی محیط و وارسی اندام خود بپردازد که ژان پیاژه آن را دوره یحسی-حرکتی نام می نهد. به همین دلیل است که کودکان در این دوران برای شناخت اشیای اطراف سعی در گرفتن و نزدیک کردن آن به طرف دهان خود را دارند.
جنبه ی انفعالی حیات نیز از همین دوره آغاز می شود و حیات عاطفی که ابتدا در احساس آسایش و یاعدم آسایش خلاصه می شود ، از حدود سه چهار ماهگی به صورت عواطف شخصی ، مثل ترس و سپس خشم و یرانجام همدلی و رفتار خاص مربوط به آن یعنی لبخند زدن ظاهر می گردد. منشا همه ی این حالات ، نزدیکترین فرد به او که معمولا مادر است می باشد. حضور مادر هم در رشد بدنی و عقلی کودک و هم در رشد عاطفی او تاثیر بسزایی دارد و امنیت خاطر کودک و اعتماد به نفس او از وجود مادر و به خصوص از مهارت هایی که در فراهم ساختن محیط مساعد از خود نشان می دهد ، سرچشمه می گیرد.
منبع:کتاب آموزش مفاهیم دینی همگام با روانشناسی رشد
ادامه ی بجث را از اینجا می توانید مطالعه کنید.