اعتماد به نفس در کودکان؛ (3)

پرورش احساس اعتماد به نفس در سال اول و احساس اتکا به خود تا پایان 3 سالگی، آمادگی لازم را به کودک می دهد تا قدم به مرحله بعدی زندگی (پیش دبستانی) بگذارند... 

اعتماد به نفس در کودکان؛ (2)

_____________________________________________________

پرورش احساس اعتماد به نفس در سال اول و احساس اتکا به خود تا پایان 3 سالگی، آمادگی لازم را به کودک می دهد تا قدم به مرحله بعدی زندگی (پیش دبستانی) بگذارند. حالا کودک قادر است به جاهایی تازه برود و حس کنجکاوی او به کار افتاده است و کودک تمایل شدید به شناسایی اشیا ، پدیده ها و جهان پیرامون خود پیدا می کند.

یواش تر  حرف بزن سرم را بردی چقدر سوال می کنی؟

خسته ام کردی این سوالهای بی سر و ته را از کجا در می آوری؟

با این سوالهای دیوانه کننده ات می خواهی من را مریض کنی؟

پیشرفت در زبان به کودک کمک می کند که کنجکاوی های خود را با پرسش و پرگویی ابراز  کند. او مدام می پرسد و گاهی با پرسشهای پی در پی خود  ما را خسته می کند. تربیت صحیح این حس را در ریشه فکری کودک اثری عمیق دارد. والدین بایستی در برابر پرسشهای مداوم کودک قادر به فهم آن باشد به پرسشهای او پاسخ دهند.

اگر شور و شوق کودک توسط والدین یا اطرافیان دیگر شدیدا مهار شده یا خنثی گردد یاس و ناامیدی تسلط می یابد و کودک اعتماد به نفس برای بیان سوالات خود را از دست می دهد. این کودک در سنین مدرسه قادر به پاسخگویی و یا بیان اشکالات درسی خود در کلاس نخواهد بود. به عبارتی توانایی ابراز وجود ندارد.

از اونجا بالا نرو می خواهی بیفتی؟

چند بار بگم توی آپارتمان ندو!

روی کاناپه نپر این دیگه چه بازی ای هست؟ چقدر بازی می کنی؟

بازی شیوه طبیعی فعالیت در این دوره است. به تدریج بازیهای کودک گسترش یافته و حالت ابتکار و خلاق به خود می گیرند. رفته رفته با ابتکاراتی که از خود نشان می دهند به بازی های خود حالت ابداعی می دهند. در این بازیها کودک قواعد بازی های گروهی و همکاری و رفتار با دیگران را می آموزند که به رشد اجتماعی و اخلاقی او کمک می کند. کودک هنگام بازی با مشکلاتی روبرو می گردد که ناگزیر به حل آنها می شود به این ترتیب هم مقاومت در برابر مشکلات و هم راههای حل مسئله را می آموزد و هم بر اعتماد به نفس او افزوده می شود.

در روایات اسلامی هم به داشتن رفتار مناسب با کودک و از جمله همبازی شدن با او توصیه شده است. همبازی شدن با کودک علاوه بر اینکه او را غرق لذت و شادی می کند و صمیمیت را افزایش می دهد اعتماد به نفس و احساس ارزشمندی را در کودک تقویت می کند.

نگفتم به اون وسایل دست نزن؟

باز که ماشینت را خراب کردی، چرخهایش را در آوردی، تو هیچوقت یاد نمی گیری وسایلت را درست نگه داری

باز چت شده؟ نمی تونی یه کار درست انجام بدی؟

 پدر و مادری که بیش از حد مانع بروز اعمال کنجکاوانه کودک می شوند ممکن است کودکی با احساس گناه شدید پرورش دهند که این احساس حالت دست زدن به بسیاری از کارهای عادی را نیز از کودک سلب می کند.

عزیزم بگذار دکمه ات را ببندم...

بگذار کمکت کنم تا بند کفشت را ببندی...

کیف مدرسه ات را مرتب کردم...

این چیزیه که می خواهی بپوشی؟خال مخالی چهارخونه؟ خوب امروز حتما خیلی تعریف می شنوی

این چیه که پوشیدی؟ نکنه می خوای آبروی منو ببری

چرا مثل برادرت لباس نمی پوشی؟ آدم حظ می کنه بهش نگاه کنه

چرا ژاکت نازک پوشیدی؟ تو چقدر می تونی احمق باشی؟ به خدا این کار از یه احمق سر میزنه

باید توجه داشت تا زمانی که کودک از نظر سنی و رشدی قادر به انجام کارهایش نشده نیاز به حمایت دارد اما نبایستی این کار کاملا توسط والدین انجام گیرد. همیشه این کمک ها بدون غرض و با شیرین ترین بیان صورت می گیرد اما نتیجه یکی است به مامان احتیاج داری (خودت نمی تونی از عهده کارهایت برآیی).

چقدر کودکان زمانی که بزرگترها به جای آنها تصمیم می گیرند و اجازه نمی دهند کارهایشان را خودشان انجام دهند احساس عجز می کنند و با این ترتیب والدین به هزار و یک طریق بچه هایشان را وابسته و عاجز می آورند و همه اینها تحت عنوان محبت انجام می گیرد.

کودکان عاجز هیجگاه امکان ابزار وجود ندارند (مانند این است که آنها را از زندگی محروم کنیم). 

عاطفه نژادمحمد (دکتری تخصصی مشاوره خانواده-مشاور افتخاری مدرسه ی مامان ها)

ادامه دارد...

_________________________________________________________

اعتماد به نفس در کودکان؛ (4)