مراقبت های پس از زایمان (1)

شش هفته اول بعد از زایمان ، دوران نقاهت پس از زایمان (نفاس) نامیده میشود .دراین مدت نیز لازم است مادر در چند نوبت توسط کارکنان بهداشتی مراقبت شود .پدر و مادر نیز باید به تغییرات طبیعی و خطراتی که سلامت مادر و نوزاد را تهدید می کند آگاه بوده و در صورت بروز علائم خطر در اسرع وقت به مراکز درمانی مراجعه نمایند...

تغییرات بدن مادر پس از زایمان

دو تغییر عمده بدن مادر در دوران بعد از زایمان مربوط به رحم و پستانها است .

رحم :پس از زایمان رحم کم کم به حالت اولیه خود باز میگردد و اندازه آن به سرعت کوچکتر می شود .پوشش ضخیمی که در دیواره رحم برای لانه گزینی جنین تشکیل شده بود ابتدا به شکل ترشحات خونی و سپس ترشح قهوه ای رنگ و پس ازحدود 10 روز به صورت ترشحات زرد یا سفید رنگ از مهبل خارج میشود .

البته ممکن است در برخی از خانمها خونریزی در حد لکه بینی ،حتی تا حدود 40روز پس از زایمان نیز ادامه یابد دراین موارد برای اطمینان بیشتر میتوان با پزشک یا ماما مشورت کرد در اکثر مادرانی که کودک خود را شیر می دهند به مدت 5 تا 6 ماه بعد از زایمان و گاهی تا زمانی که تغذیه کودک با شیر مادر ادامه دارد ،قاعدگی اتفاق نمی افتد .

ولی در زنانی که کودک خود را ازپستان شیر نمی دهند ،معمولاً قاعدگی حدود 4 تا 8 هفته بعد اززایمان اتفاق می افتد .گاه اولین قاعدگی غیر عادی و توام با خونریزی زیاد و خروج لخته است و نباید موجب نگرانی شود ، ولی درصورت ادامه این وضعیت باید به پزشک مراجعه شود .

پستانها :در روزهای اول بعد از زایمان آغوز که حاوی پروتئین بیشتر و مواد ایمن سازی مشابه واکسن است در پستانها تولید و ترشح آن تا 5 روز ادامه یافته و سپس به شیر تبدیل میشود .تغذیه نوزاد با آغوز درروزهای اول پس از تولد بسیار مفید و ضروری است مقدار شیر درافراد مختلف ، متفاوت است و بستگی به دفعات شیردهی ،رژیم غذائی و حالات روحی مادر دارد.

اندوه پس اززایمان :برخی از مادران در روزهای اول پس از زایمان احساس اندوه و غم بی دلیل میکنند که معمولاً زودگذر است ودرافراد مختلف ، شدت آن متفاوت می باشد چنانچه اینحالت طولانی ومداوم شود مشورت با پزشک لازم است.

مادر عزیز : دراین موقع احساسات خود را با همسرتان درمیان بگذارید .

علائم خطر پس از زایمان
دوران پس از زایمان نیز می تواند مانند دوران بارداری برای مادر خطرآفرین باشد بنابراین اطلاع از علائم خطر این دوران نیز برای مادر وپدر ضروری است و باید بامشاهده این علائم حتماً به پزشک یا ماما مراجعه کننند. این علائم عبارتند از :

•  تب و لرز
•  خونریزی بیش از میزان قاعدگی درهر زمان ویا ادامه خونریزی بیشتر از حد لکه بینی بعداز ده روز.
•  درد و ورم ناحیه بخیه ها.
•  هر گونه درد، قرمزی و تورم پستانها . 
•  لمس توده یا درد و تورم و خروج ترشحات چرکی ازمحل بخیه ها.
•  خروج ترشحات چرکی و بدبو از مهبل.
•  درد زیردل یا درد ساق پا.
•  بی اختیاری دفع ادرار و مدفوع ،درد یا سوزش هنگام ادرار کردن و تکرر ادرار . 
•  افسردگی شدید . 
•  سرگیجه و رنگ پریدگی .