بهترین برخورد با ویارهای بارداری

ویار و بارداری جدایی ناپذیرند؛ آلوچه و لواشک، کیک شکلاتی،بستنی، هندوانه، گوشت و پنیر فراوان همگی برای مادر باردار حکم خانه شکلاتی برای هانسل و گرتل را دارند! در این دوران ممکن است خوراکی هایی را هوس کنید که پیش ازبارداری طرفشان هم نمی رفتید... 

واقعا پشت تمام این هوس های مرموز چه دلایلی نهفته است؟ آیاخوردن این همه خوراکی جورواجور و تشویق دیگران که: «عیبی نداره، بخور، بارداری» بی اشکال است؟ دکتر محمدرضا وفا، رئیس انجمن تغذیه ایران در این باره توضیح داده اند.

▪ اصولا چرا ویار اتفاق می افتد؟

ویار به دلیل به هم خوردن تعادل بین انتقال دهنده های عصبی بدن مادر و حالت روحی و روانی خاص و همچنین نیازهای تغذیه ای او به وجود می آید. اگرچه هنوز علت دقیق ویار مشخص نشده اما نظریه های مختلفی در این باره ارائه شده است.

تمایل به برخی غذاها در واقع درخواست بدن است به موادی که نیاز دارد. مثلا وقتی هوس پنیر می کنید ممکن است بدنتان به کمی سدیم بیشتر نیاز داشته باشد یا اگر دلتان یک همبرگر بزرگ بخواهد ممکن است بدنتان پروتئین، سدیم و پتاسیم بیشتری بطلبد.

شاید هم برای یک بستنی خوشمزه بی قرار شوید و کلسیم و چربی بیشتری نیاز داشته باشید. به عبارتی آنچه شما را بی تاب می کند، دقیقا همان خوراکی به خصوصی که ویارش را کرده اید نیست، بلکه بدنتان احتمالا به ماده غذایی به خصوصی که در آن خوراکی وجود دارد،نیاز دارد.

▪ پس در واقع این موضوع پشتوانه علمی دارد؟

بله. تحقیقات نشان می دهد سطح هورمون های بدن در طول بارداری میتوانند حس چشایی و بویایی خانم ها را تغییر دهند به همین دلیل مادر به برخی بوها و مزه ها علاقه زیادی نشان می دهد و در مقابل از بعضی بوها و مزه ها گریزان می شود (بیماری صبحگاهی و حالت تهوع ناشی از آن).

در بیشتر موارد، مادران به مواد خوراکی عادی میل شدیدی پیدا می کنند اما برخی افراد ویار های عجیبی دارند یعنی موادغیرخوراکی از قبیل خاک، گچ، صابون، مداد شمعی، برفک های فریزر و... در این حالت خانم باردار آن ماده را بدون هیچ محدودیتی می خورد که برای سلامت خود و جنینش واقعا خطرناک است.

اگرچه دلیل این هوس مادران باردار هنوز دقیقا مشخص نیست. اما تحقیقات نشان داده زنانی که در دوران بارداری چنین موادی را طلب می کنند، معمولا ماده مغذی ای را در بدنشان کم دارند که این ماده معمولا آهن است.

▪ با این ویار خطرناک چه باید کرد؟

سؤال خوبی پرسیدید از خطرات خوردن این مواد غیرخوراکی می توان به اختلالات تکاملی، مهارت های کلامی، کاهش ضریب هوشی، مشکلات شنوایی، ناتوانی دریادگیری، اختلال کم توجهی و معلولیت جسمی اشاره کرد.

مسمومیت در طول بارداری هم از عوارض شایع خوردن این مواد غیرخوراکی است. توصیه می کنم به محض تمایل به خوردن مادهای غیرخوراکی، پزشک متخصص معالجتان را در جریان بگذارید تا آزمایش های فقرآهن و مراقبت های لازم را برایتان تجویز کند.

▪ آیا می شود ویار مادران را دسته بندی کرد؟

بیشتر مادران به این ۴ گروه غذایی ویار دارند: شیرینی ، تندی،شوری و ترشی. عده کمی هم تمایل پیدا می کنند برخی میوه ها و سبزی ها را درسته یا در اندازه های درشت ببلعند مثلا کلم، آلو، انواع توت و... اما خط قرمز ویارانه را باید بشناسید.

مهم ترین هشدار درباره ویار مادران باردار جایگزین شدن ویارانه ها به جای وعده های اصلی غذایی مادر است. به عبارتی مادران نباید ویارانه را در زمانی که چند ساعت گرسنه مانده اند و قندخونشان پایین است، میل کنند آن هم به میزان زیاد زیرا دیگر میلی به خوردن وعده اصلی غذایی نخواهند داشت و نیاز های تغذیه ای اصلی خود و جنین شان تامین نمی شود.

به علاوه، برخی از این خوراکی ها کالری قابل توجهی دارند و مصرف بیش از حد آنها سبب اضافه وزن بیش از حد در دوران بارداری و مشکل مادر برای کاهش وزن پس از زایمان و شیردهی می شود. مراقب وزنتان باشید. یک خانم در دوران بارداری ۱۲ تا ۱۷ کیلوگرم اضافه وزن پیدا می کند که اگر مادر قبل از بارداری اضافه وزن داشته است این میزان به حدود ۷ تا ۱۲ کیلوگرم می رسد.

پس اگر به بهانه بارداری هر چقدر دلتان خواست خوراکی های چرب یاشیرین میل کنید، نباید از اضافه وزن ناگهانی در دوران بارداری چندان متعجب شوید. بسیاری از خانم ها با خودشان می گویند چرا خارجی ها در دوران بارداری زیاد چاق نمیشوند، در پاسخ باید بگوییم که آنها از الگوی غذایی مناسبی پیروی می کنند و موادغذایی ضروری را به مقدار کافی می خورند؛

یادتان باشد در دوران بارداری نباید به دنبال عذاب وجدان بعد از خوردن مثلا یک بشقاب بیسکویت یا ظرفی بزرگ ماکارونی سرخود به خودتان رژیم بدهید! اگر نمی توانید مراقب وضعیت تغذیه ای تان باشید، خیلی زود به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید.

▪ آیا ویار و دیابت دوران بارداری ارتباطی با هم دارند؟

در سه ماهه دوم و سوم بارداری به شدت مراقب مصرف قند های ساده باشید؛ اگر به دیابت دوران بارداری مبتلا شده اید به هیچ وجه سرخود و بی برنامه خوراکی های شیرین و حاوی کربوهیدرات را میل نکنید زیرا این هوس ها می تواند سلامت شما و جنین تان را به خطر بیندازد.

بهترین راه حل این است که جایگزین ویار معین کنید. بهتر است ببینید ویارتان نشانه چیست و آن را با مواد سالم تر جایگزین کنید مثلا اگر هوس همبرگر کرده اید، سراغ اولین مغازه فست فود نروید بلکه خودتان کمی گوشت چرخ شده را بدون چربی و روغن در تابه کباب کنید.

یا به جای خوردن یک شیرینی مربایی، کمی نان و عسل طبیعی بخورید. اگر لواشک و هله هوله های ترش را هوس کرده اید، به جای آنها آلوی خشک یا تازه یا کمی ترشی (سبزی هایی که در سرکه مانده اند) با غذایتان بخورید.

منبع: سایت آفتاب؛ روزنامه ی سلامت