اسباب بازی های مناسب برای کودک

در کنار صحبت ها و نوازشهای پدر و مادر، اسباب بازی ها نیز از وسایل ضروری و اجتناب ناپذیر برای ورود کودک به جهان پیرامون است. در این راستا توجه به نکاتی پیرامون چگونگی انتخاب اسباب بازی های مناسب برای سنین مختلف ضروری است و به رشد و خلاقیت کودک کمک می کند . برای آشنایی با این موضوع با ما در ادامه مطلب همراه باشید...

از ویژگی های موجود زنده، فعالیت و تحرک و کار است. کودک نیز از این قانون طبیعی مستثنی نیست . کار و فعالیت کودک همان بازی اوست. و چون کار نیاز به ابزار دارد ، اسباب بازی کودک نیز همان ابزار کار اوست.

در کنار صحبت ها و نوازشهای پدر و مادر، اسباب بازی ها نیز وسایل ضروری و اجتناب ناپذیر برای ورود کودک به جهان پیرامون است. این وسایل توجه کودک را جلب و حواس او را تقویت می کند. اسباب بازی مناسب و مفید آن است که علاوه بر وسیله ی سرگرمی و تفریح بودن ، نیروی تفکر، خلاقیت، سازندگی و ابتکار را در کودک برانگیزد و به رشد ذهنی و روانی او کمک کند؛ اما اسباب بازیهای که کودک فقط تماشاگر آنهاست، چنین فایده و خاصیتی را ندارد.

اسباب بازی مفید و لازم برای کودک آن است که او را به کار و فعالیت و جنب و جوش وادارد و نیروها و استعدادهای نهفته ی وجود او را بیدار کرده و به کار اندازد. اما بعضی از اسباب بازی های لوکس و پر زرق و برق و گرانقیمت ، نه تنها این خاصیت را ندارد ، بلکه روحیه ی مصرفی و تجمل گرایی را در کودک تقویت می کند و ممکن است اسباب بازی ساده تر و حتی یک کاردستی ساده، به رشد ذهنی او کمک بیشتری کند.

چند نکته:

1-      اسباب بازی هایی که کودک بتواند با آنها چیزی بسازد و شکلی را به وجود آورد، از بهترین اسباب بازی هاست.

2-      اسباب بازی هایی که خودکار است، اما کار آن و نحوه ی بکارگیری اش کودک را به تمرکز فکر و دقت وامی دارد ، و بگونه ای نیست که طفل فقط تماشاگر آن باشد، نیز مفید است.

3-      اسباب بازی های کودک باید کم و محدود باشد تا در میان آنها گُم و سرگردان نشود. اگر اسباب بازی ها زیاد باشند ، کودک نمی داند با کدام بازی کند و فکرش را متوجه کدامیک گرداند و به کدام علاقمند شود ، در نتیجه از همه ی آن ها دلزده می شود و از هیچ یک استفاده ی لازم را نمی برد.

4-      اسباب بازی باید متناسب با سن و درک کودک باشد. از انواع ساده ی آنها باید شروع کرد و هر چه سن و درک و توان کودک بالا می رود ، اسباب بازی هایش نیز دقیق تر و پیچیده تر و سنگین تر می شود.

● اسباب بازی ها از نوزادی تا ۶ ماهگی

 نوزاد از نخستین روزهای تولد به ارتباط برقرار کردن با دیگران نیاز دارد. تمرینات تمرکزی و بازی ها درشکل گیری و تقویت این مساله تاثیر دارد.

 در اولین مراحل زندگی، فعالیت های حسی ارجحیت دارند. تحریک حس بینایی به وسیله نشان دادن رنگهای مهیج و شاد کمک می کند تا به تدریج حس بینایی کودک هماهنگ شود. برای این منظور می توانید اسباب بازی متحرک پر زرق و برق را بالای تخت کودک بیاویزید.

 آواهای عروسک های گویا، لالایی ها و شعرهای مادر، شنوایی نوزاد را تحریک می کند. او می آموزد که منشا صدا را تشخیص دهد و به تدریج می تواند سر و سپس بدن را به سمت صدا بچرخاند. به این ترتیب کم کم به دنیای پیرامون خود وارد می شود.

 جغجغه را فراموش نکنید! از حدود سه ماهگی کودک می تواند با توجه به سلیقه اش، وسایلی که جلوی دستش قرار دارد بردارد. جغجغه یک اسباب بازی ایده آل برای این سن است. کوچولو به صداهای جغجغه گوش می دهد و از آن برای ضربه زدن یا پرتاب کردن به سمت دیگران استفاده می کند. همچنین جغجغه وسیله ای عالی است تا او تنها بازی کردن را بیاموزد.

 ● یک سالگی؛

 اسباب بازی های ساده برای جلب توجه دوران نوزادی تا یک سالگی مرحله رشد سریع بچه است. در این سن هماهنگی بین چشم و دست کودک بهتر می شود و مهارت، حس بینایی و ادراک محیط اطراف پیشرفت می کند. اولین و بهترین اسباب بازی برای تقویت این هماهنگی « طبل» است. بچه ها عاشق این اسباب بازی هستند، اما والدین چندان با آن موافق نیستند. چون سر و صدایش اعصابشان را به هم می ریزد.

 علاوه بر تمام اسباب بازی هایی که برای کودک فراهم می کنید، برای فرزندتان با دست ها شکلک دربیاورید و از او بخواهید تا در مقابل، واکنش نشان دهد و... اسباب بازی های دستی، عروسک و حتی نشستن روی پای بزرگترها و بالا و پایین رفتن باعث بیداری و فعال شدن حافظه کودک می شود. تکرار حرکات ساده روزانه به کودک اطمینان خاطر می دهد و نقطه آغاز تکامل دایره واژگان کودک می شود.
کتاب خواندن باعث گسترش واژگان و توجه کودک می شود. این موضوع درهر سن، در تمام اوقات روز و درهر شرایطی توصیه می شود. کتابهای مصور نیز تاثیر بالایی در تقویت قوه لامسه بچه ها دارد.

 ● ۱ تا ۲ سالگی؛

 اسباب بازی های اجتماعی از این سن به بعد کودک به تمرکز نسبتاً خوبی می رسد و موقعیتی است که باید از آن بهره گرفت. رنگ آمیزی در این زمینه بسیار عالی است، زیرا دست کودک را در خلاقیتش باز می گذارد و شناخت رنگها و توانایی او در تعیین موقعیت در فضا کامل می شود. رنگ آمیزی و نقاشی بهترین فعالیت آرام کودکانی است که والدین آنها پرمشغله و گرفتار هستند! یکی دیگر از کارهایی که در تقویت خلاقیت کودک موثر است، ساخت کاردستی به کمک برگهای خشک شده است. این کار واژگان مربوط به برگها، قدرت مشاهده و نشانه های زمانی فصلی را همراه با شناخت فصول تقویت می کند. این کار همچنین روشی است که کنجکاوی او برای علاقه به یادگیری را برمی انگیزد.

 ● ۳ سالگی؛

 بازیهای تقویت حافظه علاوه بر تمام روشهای یادگیری، کودک می تواند کم کم مطالب را به خاطر بسپارد. به همین خاطر این سن بهترین زمان است تا بازی های حافظه ای به او آموزش داده شود. برای این منظور می توان یکی از کارتهای جفت که تصویر حیوانات و اشیای مختلف روی آنها کشیده شده را به کودک نشان داد و وقتی کودک جفت آن را پیدا کرد، کارت را کنار گذاشت.همچنین می توان بازی های تعادلی را به بچه های کوچکتر آموزش داد. در این سن هماهنگی کودک تکامل می یابد. و به یاد داشته باشید کهزمانی را برای تنها بازی کردن کودک در نظر بگیرید. بچه ها برای یادگیری و زندگی نیاز دارند که گاه بدون دخالت بزرگترها بازی کنند؛ چه باعث تنبیه یا تشویق آنها شود.

با تشکر از مریم سادات کاظمی