مراسم خواب در کودکان
مراسم خواب در کودکان 
مشاور پژوهشکده خانواده دانشگاه شهید بهشتی در خصوص اختلالات خواب کودکان گفت: یکی از مشکلاتی که والدین در مورد خواب کودکان با آن رو به‌رو هستند این است که کودکان بعد از ۳ سالگی تمایل دارند تا نیمه‌های شب بیدار باشند و نیز در اتاق خواب والدین بخوابند...
شهرزاد برهان‌زاده در گفتگو با خبرنگار مهرخانه، با بیان این مطلب افزود: کودکان تازه‌متولدشده وابستگی خاصی به مادرانشان دارند و مادران بایستی تا ۱۴ ماهگی نیاز‌های اولیه کودک را در کمترین زمان ممکن برآورده سازند تا امنیت خانه و فضای خارج از رحم مادر، برای کودک قابل حس باشد.
مادر بعد از ۱۴ ماهگی نیاز‌های کودک را با تأخیر برآورده کند
این کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی ادامه داد: بعد از ۱۴ ماهگی لازم است در برآورده‌کردن نیاز‌های کودک با زمان‌های محدود تأخیر ایجاد کنیم؛ مثلاً اگر قبلا کودک شیر می‌خواست و بلافاصله نیاز او را مرتفع می‌کردیم، بعد از ۱۴ ماهگی یکی دو ثانیه صبر می‌کنیم و بعد شیر را در اختیار کودک قرار می‌دهیم.
محرومیت‌های لازم را با فاصله ۳ تا ۴ ماه اعمال کنید
وی با بیان اینکه از ۱۸ ماهگی به بعد لازم است مادر تغییراتی را در امورات فرزندش اعمال کند که شامل: قطع استفاده از پوشک، شیشه شیر، جدا کردن جای خواب و… می‌شود، تأکید کرد: هر کدام از این موارد اضطراب خاصی را در کودک ایجاد می‌کند؛ لذا ما به والدین توصیه می‌کنیم همه این کارها را هم‌زمان انجام ندهند؛ چراکه هدف رشد و استقلال تدریجی کودک است.
این روانشناس گفت: لازم است والدین اولویت‌های خود را زمان‌بندی کنند و هرکدام از محرومیت‌ها که شامل استفاده نکردن از پوشک، جدا کردن جای خواب و غیره می‌شود را به فاصله ۳ تا ۴ ماه اعمال کنند.
خواب کودک بهتر است از سن ۲ سالگی تنظیم شود
مشاور پژوهشکده خانواده دانشگاه شهید بهشتی درخصوص خواب کودک تشریح کرد: خواب کودک بهتر است از سن ۲ سالگی تنظیم شود؛ چراکه کودک در کمتر از این سن از بسیاری از نیاز‌های خود اطلاع ندارد و نمی‌داند چه موقع گرسنه می‌شود و چه زمان خوابش می‌گیرد؛ اما از سال دوم لازم است این عادات را برای او زمان‌مند کنیم.
والدین برای خوابیدن کودک سر یک زمان مشخص به توافق برسند
وی افزود: بهتر است والدین برای خواب کودک سر یک زمان باهم به توافق برسند؛ مثلاً ساعت ۹ شب، البته هرچه این زمان خواب بیشتر باشد، بهتر است؛ چون بچه‌ها در سنین پایین‌تر بیشتر به خواب احتیاج دارند و ترشح برخی هورمون‌ها که روی رشد کودک تأثیر دارد، بهتر صورت می‌گیرد؛ لذا والدین توجه داشته باشند که هرچه میزان خواب کودک کمتر باشد و دیرتر بخوابد، در رشد و مهارت‌های حرکتی و ارتباطی او تأثیر منفی‌تری خواهد گذارد و هرچه کودکان زودتر بخوابد یادگیری او در طول روز بهتر خواهد بود.
این روانشناس تأکید کرد: کودکان زیر ۶ سال به ۱۰ ساعت خواب در شبانه‌روز احتیاج دارند.
به کودک‌مان نگوییم “الان وقت خواب است، پس باید در رخت خواب باشی”
برهان‌زاده با بیان اینکه خواباندن کودک به صورت اجباری درست نیست، گفت: نباید به کودک‌مان بگوییم “الان وقت خواب است، پس باید در رخت خواب باشی”؛ چراکه کودکان زیر ۶ سال وقتی جذب یک هدف می‌شوند از مسائل اطراف خود غافل شده و تغییرات آنی را به خوبی درک نمی‌کنند. بنابراین لازم است ما برای کمک به آنها نقش یک مفسر اخبار را اجرا و مانند یک اخبارگو در زمان‌های مختلف زمان باقی مانده تا پایان بازی را اعلام کنیم.
والدین بچه‌ها را برای خواب آماده کنند
وی تشریح کرد: درحقیقت لازم است به کودک بگوییم “الان یک ساعت به ساعت خوابت مانده است و باید آخرین وعده شیرت را بخوری”، “نیم ساعت به ساعت خوابت مونده است و الان باید دستشویی بروی و مسواک بزنی”، “یک ربع به ساعت خوابت مانده است و باید بروی در رختخواب و برای خواب آماده شوی” و درست رأس ساعت مورد توافق، یکی از والدین که کودک وابستگی بیشتری به او دارد در اتاق خواب به او شب‌بخیر بگوید.
مکان خواب کودک همیشه ثابت و مشخص باشد
این مشاور کودک درخصوص مکان خواب کودک گفت: لازم است مکان خواب کودک همیشه ثابت و مشخص باشد و یا اگر کودک عروسک مورد علاقه‌ای دارد که در کنار آن احساس امنیت و آرامش می‌کند، در زمان خواب این عروسک کنارش باشد.
نحوه قصه گفتن به کودک
وی درخصوص قصه‌گویی برای کودک هنگام خواب گفت: اگر برای کودک در رختخواب قصه می‌گوییم، قصه باید مختصر و مفید باشد بعد از خواندن قصه نیز بهتر است ارتباط کلامی کمی برقرار شود و در حد یک شب‌بخیر کافی است. اگر کودک خیلی بی‌تابی کرد به او بگوییم “تا زمانی که به خواب برود اینجا هستیم.”
برهان‌زاده تأکید کرد: کودک باید بداند که بعد از اینکه او به خواب رود، والدین به اتاق خود برمی‌گردند، ولی هر زمانی که به پدر و مادر نیاز دارد می‌تواند آنها را صدا بزند و مادر بلافاصله برای ایجاد حس امنیت کودک پیش او رفته و نیاز‌هایش را برآورده می‌سازد.
مراسم خواب چیست؟
مشاور تربیتی کلینیک دانشگاه تهران در خصوص مراسم خواب کودک گفت: پوشاندن یک لباس مناسب برای خواب، آماده کردن محیط مناسب برای خواب، اعلام ساعت خواب کودک از یک ساعت قبل، و بردن کودک به سمت اتاق خواب سر ساعت مشخص؛ جزوی از مراسم خواب کودک است که بایستی اجرا شود.
وی تأکید کرد: بعضی کودکان برای عقب انداختن ساعت خواب تقاضاهایی مانند رفتن به دستشویی، آب خوردن و… دارند که والدین بایستی قبل از فرا رسیدن ساعت خواب این نیاز‌ها را برآورده سازند تا زمان خواب کودک عقب نیافتد.
چگونه با ترس کودکان از اتاق تاریک مقابله کنیم؟
برهان‌زاده افزود: در هر سنی کودک دچار برخی ترس‌ها و اضطراب‌ها می‌شود که یکی از آنها ترس از تنها ماندن در اتاق تاریک است که اغلب در سن ۴ تا ۶ سالگی رخ می‌دهد.
وی درخصوص روش‌های رفع این مشکل گفت: یک‌سری بازی برای بهبود این اضطراب وجود دارد؛ برای مثال چراغ اتاق خواب کودک را روشن می‌کنیم و به او جای عروسکش در یکی از طبقات کمد نشان می‌دهیم، بعد چراغ را خاموش می‌کنیم و به او می‌گوییم عروسکت را از طبقه دوم کمد پیدا کن. با این کار کودک می‌فهمد که تفاوتی بین اتاق تاریک و روشن نیست.
وی افزود: بازی دیگر این است که چراغ اتاق را خاموش کنیم و با چراغ‌قوه نور را روی وسایل اتاق کودک بیاندازیم تا او ببیند که همه چیز سر جای خودش قرار دارد.
این مشاور تربیتی تأکید کرد: اگر این واقعیت را تنها با کلام بگوییم، خیلی برای کودک ملموس نیست، ولی با بازی می‌توان به صورت نامحسوس این موضوع را به کودک فهماند.
با کودکانی که چندین‌بار در طول شب به اتاق والدین می‌آیند، چه کنیم؟
برهان‌زاده درخصوص کودکانی که در طول شب چندین‌بار به اتاق والدین خود می‌روند، گفت: هر زمان که کودک به اتاق پدر و مادر آمد، لازم است در دفعات اول او را بیدار کنند و به او بگویند “اتاق خواب تو اینجا نیست؛ اجازه نداری اینجا بخوابی” و او را به سمت اتاق خود راهنمایی کنند و شب‌بخیر بگویند.
وی ادامه داد: ولی اگر این موضوع تکرار شد، بایستی والدین دیگر با کودک ارتباط کلامی نداشته باشند و صرفاً او را به سمت اتاق خوابش هدایت کنند؛ حتی اگر ۳ یا ۴ بار این اتفاق افتاد، باید همین کار را انجام دهند.
این مشاور کودک تأکید کرد: اگر والدین ۳- ۲ شب متوالی این روال را داشته باشند، کودک یاد می‌گیرد که سر جای خود بخوابد.
اقتدار والدین به معنی خشونت نیست
برهان‌زاده با بیان اینکه متأسفانه برخی از والدین اقتدار را با خشونت اشتباه می‌گیرند، تشریح کرد: منظور از اقتدار؛ خرد و جدیت والدین در اجراکردن موضوع و روشی است که به آن مطمئن‌اند و برای آینده کودک لازم می‌دانند.
وی در نهایت خاطرنشان ساخت: اگر والدین نکات لازم برای تنظیم زمان خواب کودک را تا ۶ سالگی رعایت کنند، معمولاً به مشکل خواب کودک خود در سنین بالای ۶ سال برنخواهند خورد.
منبع: مهرخانه
موضوع خوبی بود البته من با پسرم مشکل خواب ندارم ولی محمد پارسا از تاریکی اتاق می ترسه مطلبی که در این باره بیان شد حتما به کار میبرم امیدوارم جواب بده
همراهتون خواهم بود .باتشکر
بلاخره گفت يك قصه ديگه گفتم چشمام را نگاه كن ببين اصلا باز نميشه الان همه خوابن جز ما دوتا بلاخره شب بخير گفتم و رفتم اتاقم ديدم دو دقيقه بعد خواب بود
يعني تا جاي ممكن مقاومت ميكنند
اما خب، مطمئنا اگه همین مراسم ها رو انجام ندید ساعت یازده و نیم تبدیل میشه به یک و نیم دو!...
نه؟
