مدرســـــــــه ی مامان هــــــــــــــــــــــامدرســـــــــه ی مامان هــــــــــــــــــــــا، تا این لحظه: 12 سال و 10 ماه و 15 روز سن داره

مــدرســـه ی مــامــان هـا

اینجا برای تربیت فرزندانمان همگی هم معلم هستیم هم شاگرد!

اهمیت مطالعه رشد و تکامل درک دینی؛ پله ی سوم

1392/4/7 23:44
نویسنده : یه مامان
5,836 بازدید
اشتراک گذاری

 در دو قسمت قبل نظریه های پیاژه و هارمز رو بررسی کردیم، در این قسمت به شرح نظریه ی گلدمن می پردازیم، با ما همراه باشید...

ج) نظریه ی گلدمن

سالهای بسیاری است که عموم معلمان پذیرفته اند ، مواد درسی باید متناسب با سن و درک دانش آموزان باشد، اما وقتی نوبت به تعلیمات دینی می رسد، معمولا این نکته فراموش می شود. در حدود یک قرن است که نویسندگان کتب و مقالات در زمینه ی آموزش دینی ، به معلمان توصیه می کنند که درباره ی تناسب مواد آموزشی خود با ظرفیت های روانشناختی دانش آموزان بیندیشند، ولی تنها در دهه ی 1960 بود که رونالد گلدمن ، تحقیقات وسیعی را در زمینه ی رشد و تکامل تفکر دینی کودکان آغاز کرد. کتاب وی به عنوان «تفکر دینی از کودکی تا بلوغ» در سال 1964 و کتاب دوم او به نام «آمادگی برای دین» در سال 1965 به چاپ رسید که در آنها کوشید یافته های خود را برای معلمان تفسیر کند و پیامدهای آن را در آموزش دینی روشن کند.

محرک وی در این تحقیقات نگرانی دیرپایی بود که در مورد اثرات و میزان موفقیت آموزش دینی در مدارس وجود داشت. در وهله ی نخست اشتباهات بزرگی بود که کودکان در تعبیر شنیده های خود می کردند. کودکان همواره سعی دارند که واژه های متون دینی را برحسب تجربیات خود معنا کنند، به گونه ای عمیق تر این مشکل زمانی پیش می آید که کودکان با شنیدن داستانی از کتب دینی خود سعی می نمایند آن را بر اساس تجربیات شخصی خود معنا کنند و این امر گاهی چنان اثرات منفی را در پی دارد که ممکن است این اثرات تا سالیان متمادی باقی بماند.

یکی از نمونه های آن کودکی بود که باشنیدن داستان اقدام حضرت ابراهیم(ع) برای ذبح فرزندش چنین نتیجه گرفت که « هم خدا(العیاذباالله) و هم ابراهیم هر دو موجودات واقعا وحشتناکی هستند و من خوشحالم که به جای اسماعیل نیستم» سالیان دراز معلمان متوجه این سوءفهم ها می شدند ، ولی معمولا آنها را پاره ای سخنان شنیدنی تلقی می کردند. لذا مساله این است که این سوءفهم ها چه دامنه ای دارند و ایا ادامه پیدا می کنند یا در مرحله ی خاصی برطرف می شوند؟

گلدمن برای آنکه دریابد سه مرحله ی تفکر شهودی، عملیات عینی و تفکر صوری پیاژه که در آن آموزش دینی میسر بوده و مقارن با سالهای تحصیل در مدرسه می باشد، آیا در حوزه تفکر دینی نیز صادق است یا خیر، ای روش را برگزید که نخست داستان هایی از زندگی حضرت موسی(ع) و عیسی(ع) برای کودکان تعریف کرده ، سپس در رابطه با محتوای آنها سوالاتی را طرح می نمود . وی با اتخاذ این روش ، وجود سه مرحله ی تفکر مذکور توسط پیاژه را در سیر تکامل تفکر دینی تایید نمود ، منتها با دو تفاوت: نخست آنکه او دریافت مرحله ی عملیات عینی مدت زمان بیشتری به طول می انجامد و تا حدود سن عقلی 13-14 سالگی ادامه دارد ، دوم آنکه در بین مرحله ی تفکر شهودی و عملیت عینی و نیز بین مراحل عملیات عینی و تفکر صوری قایل به دو مرحله شد، اما از آنجا که این دوره های واسط با دوره های اصلی تداخل دارند به خوبی قابل تعریف نیستند . وی دریافت که توانایی کودکان برای فهم دینی مرحله به مرحله رشد می یابد و یک سیر تدریجی و مستمر در عبور از این مراحل وجود دارد.

گلدمن با به حساب آوردن محدودیت های کودکان و به کارگیری زبان و نیز کمی تجربه ی آنها ، به پنج مرحله قائل گردید:

1-      دوره ی ماقبل تفکر مذهبی (تا 7 و 8 سالگی)

2-      دوره ی تفکر مذهبی ناقص اول ( 7 تا 9 سالگی)

3-      دوره ی تفکر مذهبی ناقص دوم (9 تا 11 سالگی)

4-      دوره ی اول تفکر مذهبی شخصی (11 تا 13 سالگی)

5-      دوره ی دوم تفکر مذهبی شخصی (13 سالگی به بعد؛ این سنین، سنین عقلی می باشند)

وی بر اساس اصطلاحات موجود در نظریه ی پیاژه، دوره های فوق را بدون احتساب دوره های واسطه در سه دوره ، خلاصه کرده است که کودک در سیر تفکر مذهبی خود آنها را طی می کند:

1-      تفکر پیش عملیاتی شهودی (تا 7 و 8 سالگی) که آن را «تفکر مذهبی شهودی» نامیده است.

2-      تفکر عملیاتی عینی (7-8 تا 13-14 سالگی) که آن را «تفکر مذهبی عینی» نامیده است.

3-      تفکر عملیاتی صوری(13-14 سالگی به بعد) که آن را «تفکر مذهبی انتزاعی» نامیده است.

آنگاه دوره های واسطه را که وی معتقد به عبور کودکان از آنهاست، این چنین بیان می دارد:

1-      تفکر مذهبی واسطه ای شهودی-عینی

2-      تفکر مذهبی واسطه ای عینی-انتزاعی

او معتقد است که حدود سنی فوق ، تقریبی بوده ، نباید به آنها به عنوان سنین قطعی نظر شود. ممکن است با اجتناب از مواد آموزشی نابهنگام و تدارک برنامه ای جهت بسط تفکر کودکان در ارتباط با مذهب، این سنین پایین تر آورده شود.

گلدمن جهت تشخیص این دوره ها و ویژگیهای هر یک از آنها نخست داستان های دینی برای کودکان تعریف می نمود و سپس در ارتباط با آنها سوالاتی را مطرح می نمود ، از جمله ی این داستان ها ، می توان به چگونگی نزول وحی به حضرت موسی (ع) و در وادی مقدس و بوته ای که آتش گرفته بود و نیز ماجرای شکافته شدن رود نیل اشاره نمود. او از این طریق مراحل تفکر طرح شده توسط پیاژه را در سیر دینی آن مورد آزمایش قرار داد و ضمن اثبات آنها ویژگیهای هر دوره را تببن کرد.

دراین بحث ضمن آنکه ویژگیهای رشد تفکر دینی کودکان  از رهگذر وقایع دینی بیان می گردد برای روشنتر شدن جزییات مربوط به هر یک از این دوره ها ، به برخی از پاسخهای کودکان نیز اشاره می شود. از جماه سوالات طرح شده می توان این 4 سوال را مدنظر قرار داد:

1-      چرا موسی ترسید که به سوی خدا نگاه کند؟

2-      چرا فکر می کنید که زمینی که موسی بر روی آن ایستاد مقدس بود؟

3-      چگونه بوته (مقابل موسی) آتش گرفته بود ولی نمی سوخت؟

4-      چگونه می توانی شکافته شدن آب دریا را توضیح بدهی؟

در پله های بعدی به پاسخ های کودکان به این پرسش ها می پردازیم و با بررسی آنها دوره های مختلف سنی را شرح خواهیم داد...

پسندها (0)
شما اولین مشوق باشید!

نظرات (3)

مامان محمدرضا
7 تیر 92 14:00
سلام کاش خیلی وقت پیش عضو مدرسه تون شده بودم خیلی مطالب خوندنی دارید ممنون از شما بابت این همه تلاش ولی فکر نکنم دیر شده باشه و از همین الان هم با افتخار لینکتون کردم.بازم میام حتما مطالب دیگرتون رو هم میخونم.مرسیییی

اینم عکس نی نی من یکی یه دونه پسر بابا سید محمدرضا اگه دوست داشتید بزارید تو وبتون.بازم ممنون.

http://www.niniweblog.com/upl/kopolimopoli/13721612969.jpg




سلام مامان عزیز سید محمدرضا

خیلی ممنون از لطفتون، شما هم به جمع مامان های خوب مدرسه اضافه شدید و عکس پسر گلتون هم در بخش تبلیغات مدرسه گذاشته شد.
خیلی خوشحالیم که مطالب مدرسه براتون مفید بوده و خوشحال تر میشیم اگه تجربه ی شخصی یا نظری هم درباره مطالب داشتید برامون بنویسید تا ما از حضور گرم شما در مدرسه باخبر بشیم میخوایم مامان های فعال مدرسه ی مامان ها مشخص باشن و نامشون رو در بخش مامان های فعال مدرسه قرار بدیم.
زهرامامانه ایلیا جون
8 تیر 92 4:25
سلام عزیزم
لطفا تو مسابقه نی نی وبلاگ کمکم کنید تا بتونم رای بیارم
بی زحمت یه سر به وبلاگ شیرین تر از عسلم بزنید و با دیدن عکس کد 199رو به شماره پیامک 20008080200 ارسال کنید اگه براتون امکان داره با چند تا سیم کارت بفرستید یه دنیا ممنونم امیدوارم بتونم جبران کنم راستی فقط به یه نی نی میتونید رای بدید بعد از این که رای دادید به من خبر بدید تا بدونم کدوم یکی از دوستای مهربونم کمکم کردن و تعداد رای ها رو هم داشته باشم
یه دنیا سپاس


سلام مامان عزیز
فکر میکنم هر کس میتونه به سه نفر رای بده ها!...
امیدواریم نه تنها توی این مسابقه بلکه توی همه مسابقه های زندگیتون موفق و پیروز باشید
مامان پریسا
9 تیر 92 1:16
ممنون و خسته نباشید.

این نظریه رو هم مطالعه کردم.

منتظر قسمت های بعدی هستم.


ممنون که با صبر و حوصله همراه ما هستید، شما مامان فعالی هستید که فعال باقی موندید و نظرات شما در هر پست مایه دلگرمی ماست. متشکریم