کودک و اسباب بازی؛ دو تا سه سالگی

کودک در این سن می تواند اشیای مشابه را روی هم بچیند و ما نیز می توانیم از او بخواهیم که قاشق ها، چنگال ها و سایر چیزها را که شسته شده است، روی وسایل مشابه آن ها در داخل قفسه های آشپزخانه بچیند.

کودک در 2.5 سالگی مداد را با انگشتان می گیرد و می تواند خط خطی کند، با مکعب پل می سازد، توپ را با پا شوت می کند.

در همین سال به دلیل افزایش قدرت عضلانی، کودک وقتی خطی را رسم می کند با چشم نیز مراقب است که خط از محدوده تعیین شده خارج نگردد.

کودک در این سن می تواند اشیای مشابه را روی هم بچیند و ما نیز می توانیم از او بخواهیم که قاشق ها، چنگال ها و سایر چیزها را که شسته شده است، روی وسایل مشابه آن ها در داخل قفسه های آشپزخانه بچیند.

کودک در 2 الی 2.5 سالگی شروع به بازی هایی می کند که با تخیل همراه است. در همین سال می تواند مکعب ها را روی زمین به دنبال هم قرار داده و قطار درست کند.

در 2.5 سالگی روی سه چرخه می نشیند، دسته آن را با دست می چرخاند و هدایت می کند اما احتمالا هنوز قادر به پازدن نیست.

در 2 الی 2.5 سالگی معمولاً دخترها و پسرها اسباب بازی های مشترکی دارند، ولی از این پس، پدربزرگ و مادربزرگ ها به دخترها عروسک و به پسرها ماشین هدیه می دهند. در این سن اغلب پسرها ماشین آتش نشانی و هواپیما را برمی گزینند و دخترها در جست وجوی عروسک و مرواریدهای چوبی هستند که به نخ بکشند.

در 2.5 الی 3 سالگی تقلید کردن از والدین کار مورد علاقه کودکان است و معمولا پسر از ماشین رانی لذت می برد و دختر به آشپزی و خانه داری علاقه مند است.

2.5  الی 3 سالگی سن تخیل و بازی حرفه ای کودک است. دختر با یک کیف جراحی نقش دکتر و پرستار را بازی می کند و پس از تزریق آمپول به عروسکش، درجه حرارت بدن او را اندازه می گیرد و یا نقش یک فروشنده را بازی می کند.

در این سنین هم دختران و هم پسران بازی های ساختن لگوها را دوست دارند و از نقاشی کردن لذت می برند. عروسک برای دختر بچه ها و ماشین برای پسر بچه ها با ارزش ترین اسباب بازی هاست.

کودک در 2.5 سالگی به تنهایی از پله ها بالا می رود و هنگام پایین آمدن دست خود را به نرده یا دیوار می گیرد. اسباب بازی هایی که جداشدنی است و به قطعات گوناگون تقسیم می شود مانند قطار، ماشین، قطعات چوبی، لگو، مکعب های چوبی، انواع پازل، و نظایر آن، بخصوص اگر رنگی باشد، مورد علاقه کودک است.

در سال سوم زندگی، با توجه به مهارت های بیش تری که کودک به دست می آورد، باید اسباب بازی هایی در اختیارش قرارگیرد که متناسب با توانایی هایش باشد؛ اسباب بازی هایی مانند قطار، اتومبیل و مکعب هایی برای ساختن، عروسک هایی که بتواند لباس های آن ها را عوض کند و به آن ها غذا بدهد.

کودک در 3 سالگی مداد را مانند بزرگ ترها در دست می گیرد، با قیچی به خوبی می برد. کاغذ را لوله کرده و تا می زند، با تقلید عکس آدم می کشد، دایره می کشد و می تواند دو خط عمودی و افقی را ترکیب نماید.

در سن 3 سالگی فرصت های مناسبی برای بازی های سرگرم کننده در خانه و بیرون از خانه برای کودک مهیا کنید؛ مانند بالا رفتن، دویدن، آهسته رفتن و پریدن. اسباب بازی هایی را مهیا کنید تا کودک آن ها را از هم جدا کند (مانند مهره ها). البته، مهره ها باید به اندازه کافی بزرگ باشد تا بلعیده نشود.

همچنین فرصت هایی برای پر کردن و خالی کردن پیمانه ها با شن، آب، برنج و حبوبات برای کودک فراهم شود. مداد شمعی، گچ، رنگ و کاغذ برای نقاشی و نوشتن آماده کنید.

سعی کنید مهارت های زبانی کودک را افزایش دهید، به کودک دلگرمی بدهید تا با شما صحبت کند. در این صحبت، از ضمایری مانند «من»، «مرا»، «شما»، «آن ها» و «ما» استفاده کنید و به کودک بیاموزید از این لغات استفاده کند. با کودک درباره تصاویر صحبت کنید. از او بخواهید تا به اشیا و یا نام آن ها اشاره کند. همیشه برای اشیا نام درست انتخاب کنید.

در 3 سالگی کودک به بازی های نمایشی علاقه نشان می دهد. جلوی کودک بایستید و از او بخواهید هرکاری که شما می کنید، تکرار کند. عروسک، گاری کوچک، تختخواب عروسک، تلفن های اسباب بازی برای مکالمه و بازی های نمایشی برای کودک مهیا کنید.

کودک در این سن علاقه مند به مسأله تعادل و اندازه و روش های روی هم سوار کردن مکعب هاست. برای کودک 3 ساله یک مکعب می تواند یک قطار، یک عروسک یا یک ساختمان باشد.

کودک 3 ساله قادر است از گلوله های رنگی به ترتیب قرمز، زرد، قرمز، زرد درست کند. او رنگ ها و فرم ها را طبقه بندی می کند. برای مثال، دکمه ها را بر طبق رنگ و اندازه مرتب می کند و می تواند چندین رنگ را نام ببرد. می تواند به مدت نیم ساعت بر روی یک بازی تمرکز داشته باشد و اگر به هدف و مقصودش برسد راضی و خرسند می شود.

کودکان سه ساله معمولاً مکعب ها را به طور افقی قرار می دهند، در این سن کمتر کودک شخصا به ساختن چیزی مبادرت می ورزد. کودک 3 ساله در بازی با لگوها شروع به ساختن شکل معین و ساده ای می کند.

کودک در حدود 3 سالگی دوست دارد با موادی بازی کند که بتواند به آن ها ضربه بزند، فشار بدهد، تکه تکه کند و روی هم بگذارد. خرد کردن و فشار دادن مواد به کودک آرامش می دهد. گل و خمیربازی این نیاز را برطرف می کند و کودک هنگام بازی با آن ها آرامش می یابد.

در این دوره وسایل نقاشی برای بازی کردن بسیار مناسب است. کودک علاقه به مداد رنگی و ماژیک دارد. قطعات چوبی که بتوان از بین آن ها نخ یا ریسمانی رد و آن ها را ردیف کرد نیز کودک را سرگرم می کند. در پارک ها می توان از تاب، الاکلنگ، سرسره و نردبان با رعایت نکات ایمنی استفاده کرد.

در 3 سالگی کودک قادر به راه رفتن است و دست های او قدرت انجام دادن حرکت های پیچیده تری دارند. بنابراین، می توان اسباب بازی هایی از قبیل سه چرخه پلاستیکی کوچک، گاری، کامیون و توپ برایشان تهیه کرد.

آویزها و فرفره ها از جمله وسایل و ابزار بازی هستند که کودکان به هنگام 3 سالگی می توانند در ساختن آن ها همکاری کنند. پازل هایی که از قطعات کم تر (چهار پنج) تشکیل شده اند برای کودکان سنین پایین دو تا سه سالگی مناسب هستند. کودک در 3 سالگی می تواند کاغذ را قیچی کند.

برای بازی با دو یا سه کودک 3 ساله، که مشغول توپ بازی هستند، ما نیز به عنوان بزرگ سال می توانیم وارد شده و هرگاه توپ به طرف ما می آید، آن را گرفته و به سوی یکی از کودکان بیندازیم در این سن غالب کودکان بدین گونه بازی ها علاقه مندند.

کودک در سن 2.5 الی 3 سالگی بیش تر در کنار کودکان به بازی مشغول می شود، ولی با خود آن ها بازی نمی کند.

کودکان 3 ساله اولین تلاش ها را برای انجام بازی مشترک با 2 الی 3 همبازی شروع می کنند. کودک در دسته های 3 نفری در بازی ها و فعالیت های دیگر کودکان شرکت می کند و به تدریج، آمادگی پیدا می کند که حقوق دیگران را درک کند.

در این سن، بیش از هر زمان دیگر، برای تصاحب اسباب بازی زد و خورد می کند. بازی های گروهی که در این سن حداکثر با 3 نفر شکل می گیرد، ناپایدار بوده و به زودی از هم پاشیده می شوند؛ زیرا کودکان در این سن می توانند در آن واحد فقط با یک نفر بازی کنند.

کودک در 3 سالگی پرسش های گوناگون و بازی با صندوق و جعبه و آجر و تخته و جست و خیز با طناب را دوست دارد و می تواند سوار سه چرخه شود و رکاب بزند.

اسباب بازی های پیشنهادی مناسب برای سن 2 الی 3 سالگی: لوازم نقاشی (مداد شمعی، گچ، آب رنگ، قلم مو، مداد رنگی)، خمیزبازی و گل رُس، توپ، سه چرخه، الاکلنگ، سرسره و تاب کوچک، انواع پازل یا 4 تا 5 قطعه مانند پازل آدمک، خانه و...، مرواریدهای چوبی درشت، لگو، مکعب های چوبی رنگی، قطار، ماشین، قطعات چوبی، عروسک و وسایل آن مثل تختخواب عروسک، لباس عروسک و...، قیچی و کاغذ باطله جهت برش، تلفن اسباب بازی، طناب، گاری، کامیون، دومینو، و تخته سیاه کوچک.   

(فصلنامه معرفت، شماره 64، مطهری، محمدرضا) 

ان شاالله در قسمت بعد به بررسی اسباب بازی برای کودکان سه تا چهار سال خواهیم  پرداخت...