نقش لِگوها در رشد همه جانبه کودک

میشه گفت لِگُو یکی از بازی های مورد علاقه ی بچه هاست و حتی خیلی از ما بزرگترها هم در دوران بچگی با اونها بازی می کردیم و یا حتی الان هم دوست داریم بازی کنیم؛ اما آیا تا حالا به فواید و تاثیرات لگو در رشد کودک فکر کردید؟...

نقش لِگوها در رشد همه جانبه کودک

لِگُو معمولاً از جنس پلاستیک ساخته می شود. ساختمان اجزای لگو به طریقی است که از متصل کردن قطعات به یکدیگر شکل مورد نظر به دست می آید. لگو معمولاً در اندازه ها و فرمهای گوناگون ساخته می شود. در این بازی، کودک معمولاً باید دقایق بسیاری را صرف ساختن شی ء مورد نظر کند.

البته اهمیت این بازی در این است که یادگیری کودک هیچ وقت جنبه تکراری و خسته کننده پیدا نمی کند و به وسیله قطعات لگو می توان اشکال مختلف و جدید درست کرد. قطعات آن به سهولت روی هم سوار می شوند و به آسانی شکل می گیرند، به همین دلیل مورد توجه و علاقه کودکان بوده و می توانند هر روز چیز جدیدی بسازند و از آن لذت ببرند.⁽¹⁾

نحوه ارائه لگو به کودک

با توجه به سن کودک قطعات مناسب را در اختیار وی قرار می دهیم هرچه سن کودک کمتر باشد بایستی قطعات محدودتر و اندازه آن بزرگتر باشد. در سن دو سالگی به دلیل اینکه انگشتان و مچ دست کودک مهارت چندانی ندارد این وسایل باید بزرگ باشد تا کودک خسته و مأیوس نشود.

ابتدا کودک را با رنگ لگو آشنا می کنیم؛ مثلاً از او می خواهیم قطعات سفید، قرمز، آبی را جدا کند، قطعات هم شکل را جدا کند و کنار بگذارد و ستونهایی از قطعات هم رنگ یا هم شکل بسازد. طریقه استفاده از هر قطعه را به کودک یاد می دهیم، سپس قطعات بزرگتر مثل در، پنجره، چرخ ماشین، نرده و ... را به وی داده و طرز کار و چگونگی استفاده را به وی می آموزیم، سپس کودک را آزاد می گذاریم به بازی دلخواه خود ادامه دهد.

زمانی که کودک مشغول ساختن چیزی است از او سؤالاتی در باره ساخته اش می کنیم؛ مثلاً کودکی که قطار ساخته است از او می پرسیم انواع قطارها را نام ببرد، قطار با ماشین چه تفاوتی دارد، قطار برای سوخت چه چیزی مصرف می کند و ... در بعضی موارد کودک پیشرفتی را نشان نمی دهد و قطعات را بدون هدف روی هم می گذارد در این حالت می توان به طور غیر مستقیم به وی ایده داد تا جایی که خود قادر به بازی شود.

اهداف و فواید لگوها

1- سبب رشد و هماهنگی مهارتهای بدنی و ارتباطات فضایی می شود.

2- به هنگام بازی تصورات و تخیلات کودک تحریک می شود.⁽²⁾

3- موجب پرورش عضلات ظریف انگشتان و مچ دست می شود.

4- مفاهیمی مانند «جلو»، «عقب»، «زیر»، «روی»، «داخل»، «خارج» می تواند با استفاده از یک تصویر نمایشی و خانه ای ساخته شده با لگوها به کودکان آموزش داده شود. دستورات ساده ای مانند «عروسک یا سرباز را در جلوی خانه بگذار» یا «آنها را پشت خانه قرار بده» کودک را به یادگیری این مفاهیم برمی انگیزاند.⁽³⁾ 

5- پرورش قدرت بیان و داستان سازی: وقتی کودک شروع به ساختن می کند، داستان سازی می کند، لغات جدید یاد می گیرد، جمله سازی می کند و در نتیجه قدرت بیانش پرورش می یابد.⁽⁴⁾ 

6- کودک با لگوها چیزی می سازد، آن را مشاهده می کند و هر زمانی که دوست داشت آن را بدون ترس و واهمه خراب می کند، چون کودک در ساختن و خراب کردن آزادی عمل دارد احساس خستگی نمی کند.

7- اشکال هندسی را می تواند با بعضی از لگوها بسازد و از این طریق پی به مفاهیم هندسی می برد.

8- چون لگوها در رنگهای مختلف تهیه شده اند می تواند کودکان را در شناسایی و آموزش رنگها یاری دهد.

9- وقتی کودک در اتصال قطعات موفق می شود و چیزی می سازد، احساس غرور و پیروزی می کند که در اعتماد به نفس کودک بسیار مؤثر است.

10- کودک در نتیجه اتصال قطعات و خراب کردن آن با مفاهیم تجزیه و ترکیب اجسام بیشتر آشنا می شود.

11- نکته بااهمیت در لگو این است که یادگیری و کار کودک جنبه تکراری و خسته کننده پیدا نمی کند و به وسیله مهره های لگو هر بار می تواند شکل جدیدی درست کند.

12- زمینه تطابق و هماهنگی چشم و دست را فراهم می آورد.

13- زمینه همکاری و رشد مهارتهای اجتماعی کودک را گسترش می دهد.

14- همه کودکان به تناسب سن و هوش می توانند از این اسباب بازی استفاده کنند، کودک باهوش یک ساختمان پیچیده می سازد و کودک با بهره هوشی پایین تر ممکن است با قرار دادن چند قطعه لگو بر روی یکدیگر برج یا ساختمان ساده بسازد.

15- کودک دست به خلاقیت و ابتکار می زند و چیزهای جدید می سازد که در رشد خلاقیت و توانایی های ذهنی او مؤثر است.

16- به قدرت تفکر منظم و سازماندهی کودک کمک می کند.

17- اگر کودک به طور ناگهانی پایش را روی لگو بگذارد به راحتی نمی شکند و خراب نمی شود. همچنین از طریق بازی با لگوها کودک کثیف نمی شود و به همین دلیل والدین کودکان را به طرف این گونه بازیها تشویق می کنند.

رعایت نکات ایمنی در تهیه لگو

1- برای کودکان خردسال (سه سال به پایین) لگوهایی با قطعات بزرگ خریداری شود چون کودک تا سه سالگی اشیا را از طریق دهان آزمایش می کند و ممکن است لگوهایی که کوچک باشد توسط کودک بلعیده شود.

2- ترکیبات به کار رفته در اسباب بازیها به دلیل حساسیت مصرف کنندگان باید از مواد درجه یک و مرغوب باشد. متأسفانه بعضی از اسباب بازی فروشی ها، پلاستیک فروشی ها، خرازیها، اسباب بازی هایی (لگوها، عروسک، ماشین و ...) را در معرض فروش گذاشته اند که از مواد بازیافتنی و کهنه می باشد که احتمال انتقال بعضی از بیماریها توسط این اسباب بازیها زیاد است. رنگهایی که در ساخت لگوها استفاده می شود بهتر است زیر نظر وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی کشور باشد چون ثابت شده است که رنگهای شیمیایی در درازمدت عوارض خطرناکی همچون ناراحتی های کبدی، تنفسی و مسمومیتهای خطرناک را در پی خواهند داشت.

 پدید آورنده : محمدرضا مطهری ـ نیره پارس

_____________________________________

پی نوشتها:

1 ـ ترکمان، منوچهر، مقدم، مصطفی، بازیهای آموزشی، ص39.

2 ـ احمدوند، محمدعلی، روان شناسی بازی، ص117.

3 ـ سینگر، وروتی، رونسن، تریسی.آ، مقدمه ای بر پیاژه کودک چگونه فکر می کند، ص129.

4 ـ طباطبانی نیا، سیدمهدی، اسباب بازی آموزش و درمان، ص11.