رشد و نمو کودک 2؛ واکنش های نوزاد سالم
نوزاد سالم معمولا در اثر محرک ها، واکنش هایی (حرکات غیرارادی) از خود نشان می دهد. در این قسمت با نمونه هایی از واکنش ها که می تواند توسط خودِ شما هم امتحان شود آشنا می شویم.
با ما همراه باشید....
قسمت قبل: رشد و نمو کودک 1؛ نوزاد
***********************************************
نوزاد سالم معمولا در اثر محرک ها، واکنش هایی (حرکات غیرارادی) از خود نشان می دهد. وجود این واکنش ها برای حیات نوزاد ضرورت دارد. پزشک معمولا بلافاصله بعد از تولد تعدادی از این واکنش ها را آزمایش می کند . وجود این واکنش ها نشانه ی حالت عمومی خوب و سلامت سیستم عصبی نوزاد می باشد.
این واکنش ها عبارتند از:
1- واکنش گرفتن: اگر انگشت خود را درون دست نوزاد قرار دهید ، نوزاد در حالی که انگشت شما را در دست دارد ، دست خود را محکم می بندد، به طوری که می توان او را با آن بلند کرد و نوزاد وزن خود را تحمل می کند.
2- واکنش راه رفتن: اگر نوزاد را در حالت ایستاده نگه دارید به طوری که پاهایش با جایی سفت تماس پیدا کند، عمل راه رفتن به طرف جلو را به آهستگی انجام می دهد . نوزاد ممکن است واکنش از پله بالا رفتن را نیز انجام دهد و پاهایش را بالا ببرد.
3- واکنش مورو (moro): اگر نوزاد را در حالت نیمه نشسته قرار دهیم و اجازه دهیم که سر نوزاد ناگهان لحظه ای به پایین بیفتد، در این هنگام نوزاد دست های و بازوهای خود را به طور قرینه باز و به خارج می برد و شست های خود را می بندد ، سپس دست ها و بازوهای خود را جمع و تا می کند.
اگر صدای بلند و ناگهانی نیز ایجاد شود، نوزاد این واکنش را از خود نشان می دهد و این واکنش نشانه ی طبیعی بودن مغز و عضلات نوزاد می باشد. اگر این رفلکس غیرقرینه باشد نشانه ی شکستگی استخوان ترقوه یا صدمه ی شبکه ی عصبی بازو (براکیال) یا فلج یک طرف بدن می باشد.
4- واکنش تونیک گردن: حرکات دست و پاهای نوزاد شدیدا تحت تاثیر حرکت سر نوزاد قرار دارد ، بنابراین اگر نوزاد در حالت آرامش به پشت خوابیده باشد و سر او را ناگهان به یک طرف برگردانیم ، بازو و ساق پای طرف مقابل خم می شود . نوزاد این واکنش را در یک ماهگی کاملا انجام می دهد و تا شش ماهگی ادامه خواهد داشت.
5- واکنش ریشه ای: اگر گونه ی یک طرف صورت نوزاد را با انگشت به آرامی لمس کنیم، نوزاد سر خود را به آن طرف برمی گرداند . بر مبنای این واکنش است که اگر نوک سینه ی مادر به گونه ی نوزاد تماس پیدا نماید ، نوزاد دهان خود را به طرف نوک سینه ی مادر می برد. وجود واکنش مکیدن و بلعیدن ، در موفقیت تغذیه نوزاد با شیر مادر موثر است.
6- واکنش چشمک زدن: نوزاد ممکن است در مقابل محرک های مختلف چشمک بزند، به طور مثال اکر نوک بینی نوزاد را لمس نمایید او چشمک می زند.
توجه: هیچ مادری نباید نگران باشد که چرا نوزاد او چنین واکنش هایی را نیاموخته یا به طور کامل انجام نمی دهد، زیرا آنچه ذکر شد واکنش هایی است که به طور معمول در نوزادان وجود دارد و انجام کامل آن برای همه ی نوزادان ضرورت ندارد. هر کودکی از همان لحظه ی تولد یک فرد مستقل است و شبیه کودک دیگر نیست.