دوران نوجوانی و بلوغ 1؛ رشد سریع جسمی
دوران نوجوانی به زمانی گفته می شود که بین دوران کودکی و بزرگسالی است، بنابراین فرزند شما از حالت کودکی خارج شده و نوجوان شده است.
برای اینکه بتوانیم این دوران از زندگی کودک را نیز به خوبی درک و او را در پشت سر گذاشتن این دوران یاری دهیم داشتن اطلاعات در این زمینه مفید است.
در این مجموعه سعی در این شده است که به پدر و مادران ، تغییرات روحی و جسمی که در فرزندشان پدیدار می شود یادآوری و آموزش داده شود و وظیفه ی آنها را در این برهه از زمان مشخص کند....
شاید شما فراموش نکنید خاطره های گذشته را، یعنی روزی که او تازه متولد شده و او را از بیمارستان به خانه آوردید، زمانی که اولین کلمه را به زبان آورد ، اولین قدم را برداشت و راه رفت، به مدرسه رفت و اولین کلمه را خواند و نوشت؛ گر چه هر یک از این رویدادها خاطره های شیرین و فراموش نشدنی است و همه نشانه ی رشد کودک شماست، حال نیز کودک فعلی شما نوجوان شده و وارد مرحله ی دیگری از رشد خود می شود و آن رشد سریع دوران جوانی است. در این دوران نوجوانان به سرعت رشد می کنند بطوریکه قد دختر شما ناگهان افزایش می یابد و ظاهر او به شکل یک خانمی درخواهد آمد، یا موهایی در صورت پسر شما ظاهر می شود و عضلات او قوی و صدای او تغییر می یابد.
غیر از سال اول عمر که شیرخوار رشد سریع دارد، بعد از سن دوسالگی هر سال به قد کودک شما 5 سانتیمتر و به وزن او ٢ تا ٢/٥ کیلوگرم اضافه می شود و این افزایش قد و وزن تا سن نوجوانی ثابت می ماند ، ولی در سن نوجوانی دو برابر سالهای قبل می گردد.
رشد جسمی نوجوانان در قرن حاضر در هر نسلی از نسل دیگر بیشتر خواهد بود ، به طوری که زودتر بالغ می شوند . شاید تغذیه، بهداشت و محیط نقشی در رشد آنها داشته باشد. پدر و مادر از مشاهده ی رشد نوجوانشان و تغییرات جسمی او لذت می برند و شیفته ی چنین تغییراتی می باشند.
غیر از رشد سریع جسمی ، تغییرات مهمی در این دوره اتفاق می افتد که به تعبیر عده ای ولادت جدید نامیده می شود و عبارتند از: 1- رشد سریع جسمی 2- رشد روانی 3- رشد جنسی 4- رشد اجتماعی 5- تحصیل و دانش آموختن 6- تغذیه 7- مسائل و مشکلات دستگاه تناسلی و پیشگیری از بیماری های واگیردار مقاربتی که در آینده به شرح تک تک آنها خواهیم پرداخت.
1- رشد سریع و تغییراتی که در بدن در دوران جوانی پدید می آید و علائم بلوغ
در خلال دوران جوانی ، رشد از همه لحاظ به سرعت انجام می گیرد ، قد افزایش سریع پیدا می کند ، اعضای تناسلی خارجی و داخلی تکامل سریع پیدا می کنند ، خصائص جنسی ثانویه پدیدار می گردد و توانایی تولیدمثل به وجود می آید. دوران نوجوانی دارای سه مرحله است که عبارتند از: الف- اوایل دوران نوجوانی ب- اواسط دوران نوجوانی ج- اواخر دوران نوجوانی
الف- اوایل دوران نوجوانی:
این دوران در دخترها در سن ١٠ تا ١٣ سالگی است و ٦ ماه تا یک سال طول می کشد و در پسرها در سن ١٠/٥ تا ١٥ سالگی است و ٦ ماه تا ٢ سال به طول می انجامد. در این دوران افزایش وزن و قد در مقایسه با سالهای قبل زیادتر خواهد شد، به طوری که در هر سال در حدود ٢ کیلوگرم به وزن و ٦ تا ٨ سانتیمتر به طول قد اضافه می شود. در این دوران مقدار چربی بدن در دخترها افزایش می یابد به طوری که مقدار چربی بدن آنها در تمام دوران بلوغ حدود ١٠ تا ٢٠ درصد افزایش می یابد. برعکس در پسرها در این دوران ، چربی بدنشان کاهش می یابد و بیشتر عضلات هستند که حجیم تر و قوی تر می شوند.
در دخترها: در اوایل دوران نوجوانی پیدایش علائم جنسی ثانویه در نتیجه ی ترشح هورمون های غده ی هیپوفیز است. بدین ترتیب که یکی از هورمون های غده ی هیپوفیز که محرک تخمدان هاست ترشح می گردد و سبب می شود که در تخمدان ها هورمونی به نام استروژن ترشح شود. ترشح استروژن سبب می شود که سینه ها رشد کنند و همچنین موجب ضخیم شدن جدار مخاط واژن می گردد. ترشح این هورمون است که موجب رنگین شدن لبهای بزرگ واژن و بزرگ شدن رحم و کلیتوریس (اعضای تناسلی زن که نعوذ پیدا می کند) می گردد. اثر دیگر هورمون استروژن در این دوران افزایش مقدار گلیکوژن سلولهای مخاطی واژن می باشد (افزایش گلیکوژن سلولهای مخاطی واژن سبب می شود که باکتریهایی که اسید لاکتیک تولید می کنند در واژن رشد نمایند و واژن حالت اسیدی پیدا کند و این تغییر موجب می شود که برای آلودگی به عفونت های قارچی مستعد شود). مراحل رشد جنسی در دختران و پسران در جدولی در آینده ترسیم خواهد شد.
در پسرها: در این دوره به علت افزایش تعداد سلولهای منی ساز و لوله های آن، بیضه ها بزرگ می شوند و ترشح هورمونی به نام تستوسترون شروع می گردد (این هورمون سبب بروز صفات و خصیصه ی جنسی ثانویه در مرد می گردد) و به تدریج آلت تناسلی بزرگ می شود.
از طرف دیگر در این دوره ترشح هورمون دیگری به نام آندروژن در هر دو جنس (دختر و پسر) افزایش می یابد و سبب پیدایش موهای عانه و زیربغل در هر جنس می گردد. پیدایش و افزایش موهای عانه و زیر بغل همزمان با بزرگ شدن سینه ها در دختر و آلت تناسلی در پسر اتفاق می افتد. اثر دیگر این هورمون پیدایش دانه های چربی در صورت که نشانه ی پیدایش غرور جوانی است ، پدیدار می گردد.
واقعه ی مهم دیگری که در پسرها در خلال این دوران ظاهر می شود ، انزال یا احتلام شبانه (خروج ناگهانی و سریع منی از مجرای آلت تناسلی پسرها) می باشد و موقعی اتفاق می افتد که موهای عانه رشد کرده است و معمولا یک سال قبل از آن که بیضه ها رشد کرده باشند ، ظاهر می شوند.
ادامه دارد...