واکسن آنفولانزا و عوارض جانبی آن

آیا تا به حال راجع به دریافت واکسن آنفولانزا فکر کرده اید؟ این واکسن بهترین روش برای پیشگیری از ابتلا به آنفولانزا است و می تواند مطلوب خاطر همه افراد باشد....

آنفولانزا یکی از عفونتهای ویروسی دستگاه تنفس می باشد که توسط ویروسی به همین اسم ایجاد می شود. ویروس آنفولانزا 3 نوع دارد:

- ویروس نوع  A وB، این دو نوع ویروس علائم بسیار شدیدی دارند و مسوؤل همه گیری آنفولانزا در جامعه می باشند و به علت اینکه مداوم در حال تغییر می باشند هر سال نوع جدیدی از این ویروسها به وجود آمده و در سراسر جهان پخش می شود و باعث ابتلا افراد به آنفولانزا می شوند و دستگاه ایمنی هم به خاطر همین تغییر ویروس،  قادر به شناسائی ویروس نشده و بدن دوباره به این بیماری مبتلا می شود مگر اینکه فرد سالانه واکسن آنفولانزا که مربوط به گونه های همان سال است را تزریق کرده باشد.

- ویروس نوع  C که یک بیماری خیلی خفیف می دهد (مثل سرماخوردگی) و یا گاهی عفونت با آن بدون علامت می باشد و هرگز باعث همه گیری و اپیدمی نمی شود. ویروس نوع A  علاوه براینکه شدیدترین همه گیری را به وجود می آورد، علاوه بر انسان می تواند حیوانات را نیز بیمار کند ولی انواع B و C  فقط باعث بیماری در انسان می شوند.

تعداد حملات در کودکان از بزرگسالان بیشتر است و شیوع بیماری با آغاز فصل سرما زیاد شده و  ویروس در عرض 3-2 هفته در جامعه گسترش یافته و سپس باعث همه گیری می شود که 3-2 ماه ادامه دارد و با گرم شدن هوا بیماری با همان سرعتی که شروع شده بود پایان می یابد.

این بیماری به علت شدتی که دارد باعث تحمیل هزینه های زیاد به جامعه می شود که از جمله آن می توان به موارد زیر اشاره کرد: غیبت دانش آموزان از مدرسه، غیبت کارمندان از محل کار خود، ابتلا به عوارض شدید  این بیماری مثل سینه پهلو و احتیاج به بستری کردن فرد و همچنین هزینه های بیمارستانی وی و اختلال در سایر فعالیتهای روزانه فرد.

 علائم و نشانه ها

1. علائم در بزرگسالان : اگر شما دچار نوع خفیف آنفولانزا شدید، علائم آن نیز ممکن است شبیه به سرماخوردگی ساده باشد ولی معمولاً علائم این بیماری شدید بوده و شامل موارد زیر است:

-  تب : معمولاً بالای 38.3 درجه بوده و در عرض 24 ساعت ایجاد شده و برای 3 روز ( بین یک تا پنج روز) باقی می ماند .

-  سر درد : معمولاً در تمام نواحی سر و گاهی فقط در جلوی سر احساس می شود.

- بدن درد : تمام قسمتهای بدن خصوصاً پاها و کمر دردناک هستند.

- گلودرد : حدود 4-3 روز ممکن است طول بکشد .

- آبریزش بینی: گاهی تا یک هفته بطول می انجامد.

و سایر علائم مثل سرفه خشک ، بی اشتهائی، لرز، خستگی، قرمزی و التهاب مخاط گلو و بینی

البته بیشتر بیماران در عرض 2- 1 هفته از آنفولانزا بهبود پیدا می کنند ولی بعضی ( خصوصاً افراد سالمند ) ممکن است برای مدت طولانی احساس خستگی را حتی پی از اینکه سایر علائم رفع شد، داشته باشند .

2.  علائم در کودکان : در کودکان تب بالاتر از بزرگسالان است و معمولاً بین 40.5 - 39.4  درجه می باشد. البته در کودکان قبل از مدرسه و نوزادان به علت اینکه علائم آنفولانزا بسیار شبیه به سایر ویروسهائی که درگیری تنفسی می دهند می باشد، تشخیص دقیق آنفولانزا مشکل است ولی در هر صورت باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد.

بهترین زمان برای دریافت واکسن
به دلیل اینکه فصل آنفولانزا از ابتدای مهر ماه شروع می شود و تا پایان اردیبهشت ماه ادامه می یابد ، بهترین زمان برای دریافت واکسن ماه مهر و آبان می باشد. با این حال می توان در ماه آذر و حتی دیرتر هم اقدام کرد ، اگر چه اقدام سریعتر می تواند برای پیشگیری موثرتر باشد. ( شهریور تا اواسط مهر ماه)
انواع واکسن آنفولانزا
دو نوع واکسن آنفولانزا برای بچه ها و بزرگسالان موجود می باشد. نوع اول آمپول آنفولانزای سنتی است که حاوی ویروس زنده نیست و باعث آنفولانزا نمی شود. این واکسن حاوی ویروس غیر فعال است که از طریق آمپول دریافت می شود. نوع دوم واکسن آنفولانزا به صورت اسپری دماغی است، که فلو میست نامیده می شود. این واکسن حاوی ویروس ضعیف شده است که معمولا به جز بعضی موارد ، باعث بیماری آنفولانزا نمی شود. این نوع واکسن تنها برای افراد غیر باردار ، افراد سالم و سن 2 تا 49 سال تجویز می شود. 

نحوه عملکرد واکسن ها

هر دو نوع واکسن باعث تولید آنتی بادی در بدن می شود . این آنتی بادی ، پیشگیری لازم را در مقابل ویروس آنفولانزا فراهم می کند. این عکس العمل آنتی بادی ممکن است در بعضی افراد ایجاد خستگی و درد ماهیچه ای کند. هر سال ، واکسن آنفولانزا حاوی چند نوع متفاوت از ویروس است. ویروس هایی که به نظر محققان ممکن است در آن سال تاثیر بیشتری داشته باشند. اگر انتخاب این ویروس ها صحیح باشد می توان گفت که واکسن 70 تا 90% در پیشگیری از آنفولانزا برای افراد زیر65 سال مفید است. 
چه کسانی باید واکسن را دریافت کنند؟
واکسن آنفولانزای سالانه برای هر فردی که می خواهد احتمال ابتلا به بیماری را در خود کاهش دهد پیشنهاد می شود. با این حال این واکسن به خصوص برای افراد مستعد ابتلا به انفولانزا توصیه می شود. مثل افراد مبتلا به ذات الریه . سایر افراد مستعد ابتلا به آنفولانزا عبارتند از : 

1- همه کودکان 6 تا 18 سال

2- افراد 50 سال و بیشتر

3- زنانی که قصد دارند در فصل آنفولانزا باردار شوند

4- افرادی که در آسایشگاه و بیمارستان های خصوصی کار می کنند

5- بزرگسالان مبتلا به امراض مزمن قلبی و ریوی مثل آسم و یا هر بیماری که سیستم ایمنی را ضعیف کرده است. 

6- تمیزکارهای منزل و مراقبین نوزادان زیر 6 ماه (نوزادان در این سن برای دریافت واکسن خیلی جوان هستند)

7- تمام افرادی که  در تماس با افراد مستعد آنفولانزا هستند مثل کارکنان بیمارستان و ....

چه کسانی نباید این واکسن را دریافت کنند؟

برخی افراد نباید واکسن غیر فعال آنفلوانزا را دریافت کنند و یا قبل از تزریق باید با پزشک خود مشورت کنند . این افراد شامل گروه های زیر میشوند :

۱ - ویروس واکسن آنفلوانزا در تخم مرغ کشت داده می شود . افرادی که آلرژی شدیدی به تخم مرغ دارند نباید واکسن را دریافت دارند .
۲ - آلرژی شدید نسبت به هر یک از اجزاء واکسن نیز دلیل دیگری برای عدم دریافت واکسن در این گروه محسوب میشود .
۳ -  افرادی که واکنش شدیدی نسبت به دز قبلی واکسن آنفلوانزا داشته اند برای مصرف مجدد واکسن با پزشک خود مشورت نمایند .
4- مبتلایان به سندرم ژویلاین باره (Guillain-Barre syndrome ) که نوعی بیماری فلج کننده شدید بوده و GBS نیز نامیده میشود باید با پزشک خود مشورت کنند. چنین افرادی ممکنست مجاز به مصرف واکسن باشند اینکار حتما باید تحت نظر پزشک صورت گیرد .
5-مبتلایان به بیماریهای متوسط یا شدید باید قبل از دریافت واکسن صبر کنند تا بیماری انها فروکش نماید . بیماران راجع بازنگری در برنامه واکسیناسیون خود با پزشک یا پرستار خود مشورت کنند . مبتلایان به بیماریهای خفیف معمولا می توانند واکسن انفلوانزا را دریافت کنند .

بعضی از تاثیرات جانبی واکسن آنفولانزا
ممکن است بعد از دریافت واکسن در محل بازو دچار درد و تورم شوید. بعضی از افراد ممکن است دچار علائم شبیه سرماخوردگی مثل فن فن کردن، سردرد، آب ریزش بینی، درد  گلو، سرفه و بدن درد- یک تا دو روز بعد از دریافت واکسن – شوند. در بعضی از موارد نیز ممکن است فرد تب خفیف کند. 
چه کسانی اسپری دماغی این واکسن را دریافت می کنند؟
این نوع واکسن تنها برای افراد سالم 2 تا 49 سال پیشنهاد می شود. به دلیل اینکه این نوع واکسن دارای ویروس ضعیف شده است ، برای نوزادان، کهنسالان، زنان باردار و سایر افراد مبتلا به امراض بالینی تجویز نمی شود. 
عوارض جانبی اسپری دماغی واکسن آنفولانزا
عوارض این نوع واکسن در کودکان عبارتند از : آبریزش بینی، سردرد، استفراغ، درد ماهیچه ، تب
عوارض این نوع واکسن در بزرگسالان عبارتند از : آبریزش بینی، سردرد، گلودرد

 چند توصیه مفید برای جلوگیری از ابتلا به آنفولانزا 

1. مکرر دستان خود را بشوئید: شایعترین علت ابتلا به آنفولانزا لمس چشم، دهان، بینی،با دستان آلوده به ویروس می باشد، پس دستهای خود را تمیز نگه دارید و آنها را از صورت خود دور نگه دارید.

2. از فردی که به آنفولانزا مبتلا شده فاصله بگیرید و اگر خودتان بیمار شدید، به دیگران زیاد نزدیک نشوید.

3. کسی که به آنفولانزا مبتلا شده بهتر است در خانه بماند و با حضور خود در مدرسه یا محل کار دیگران را بیمار نکنند.

4. هنگام عطسه و سرفه فرد بیمار باید جلوی دهان خود را با دستمال کاغذی بگیرد تا قطره های آلوده به ویروس در فضا پخش نشوند.

5. بیاد داشته باشید که فرد بیمار تا 7 روز می تواند باعث پخش ویروس در فضا شود پس توصیه های بالا را باید تا یک هفته رعایت کرد، تا احتمال ابتلاء شما به آنفولانزا کاهش یابد.