مهمترین دوران زندگی انسان

هفت سال اول زندگی هر کودک، مهمترین دوران زندگی او محسوب می شود. در هفت سال اول زندگی، کودک در شرایطی است که ذهن او کامل نشده و جسمی ناتوان دارد. به همین خاطر وجود نگاه محبت آمیز والدین در رفع نیازهای کودک، بسیار مهم است...

تربیت موضوعی مهم و حیاطی است که درباره آن بحث و گفتگو، بسیار است. به همین خاطر مطالب بسیاری را در رابطه با این موضوع مطرح کرده ایم.

 واقعیت این است که  هفت سال اول زندگی هر کودک، مهمترین دوران زندگی او محسوب می شود.  در هفت سال اول زندگی، کودک در شرایطی است که ذهن او کامل نشده و جسمی ناتوان دارد. به همین خاطر وجود نگاه محبت آمیز والدین در رفع نیازهای کودک، بسیار مهم است.

 کودک در هفت سال ابتدایی زندگی باید آزاد باشد و بازی کند. در این دوران نباید به واسطه زور و تحمیل، چیزی را به کودک یاد داد و او را محدود کرد. اما باید به این نکته دقت داشته باشید که در این دوران یک کودک به طور غیر مستقیم، تحت تاثیر محیط پیرامون خویش قرار می گیرد و رشد می یابد.

بنابراین می توان اینطور بیان کرد که سالهای اولیه عمر هر فردی، بدون شک مهمترین و تاثیرگذارترین دوران زندگی او به شمار می رود. چرا که پایه های شخصیتی هر انسانی در این سالها شکل می گیرد. این موضوع در گذشته به این صورت دیده نمی شد. بلکه در گذشته اینطور فکر می کردند که کودک در این دوران تنها به مراقبت جسمی نیاز دارد و موضوع پرورش ذهنی، عاطفی و اجتماعی کودکان، به عنوان عاملی موثر و سرنوشت ساز در فرایند تعلیم و تربیت، محسوب نمی شد.

تصور مهمی که در آن زمان درباره کودکان وجود داشت این بود که یک طفل اگر در مواردی همچون تغذیه، پوشاک، بهداشت و سرپناه داشتن و بهره مندی از امکانات دیگر، تامین باشد، برای رشد شخصیتی و پیشرفت او کافی است. اما حقیقتی که امروز برای اغلب افراد به اثبات رسیده و تجربه نیز این موضوع را نشان داده، این است که یک کودک از لحظه تولد و در طی سایر زمانهایی که در مسیر رشد و بلوغ قرار دارد، نیازمند توجه و مراقبت روحانی و جسمانی است. کودک در تواناییهای احساسی و درک و تخیل و در کسب مهارتهای ارتباطی و کلامی، نیازمند راهنماییهای آگاهانه والدین به همراه محبت بی دریغ آنها، می باشد.

پژوهش ها و تحقیقات بسیاری نشان داده که بسیاری از اختلالات و تنش های روحی و رفتاری که در دوران نوجوانی و بلوغ اتفاق می افتند، در ارتباط مستقیم با دوران کودکی افراد قرار دارند و چنین افرادی با کمبود محبت و توجه والدین در دوران مهم طفولیت، مواجه بوده اند.

بنابراین مراقبت های پرورشی و تربیتی والدین در سالهای اولیه زندگی کودکان، تاثیر مستقیمی بر نحوه رشد فکری و عقلانی افراد در مراحل بعدی زندگی آنها، دارد.

اساسی ترین مساله در بهداشت روانی دوران هفت ساله اول، مساله آزادی در رشد و کسب تجربه است.¹

ذهن کودک در این دوران به رشد کافی نرسیده و به همین دلیل توانایی درک و تحلیل مسائل را ندارد و اغلب فعالیتهایش را بر اساس حواس پنجگانه اش انجام می دهد. همین موضوع باعث می شود تا کودک دوست داشته باشد بازی کند و بدود و جست و خیز داشته باشد. همین امر موجب می شود تا کودک نسبت به لمس اشیاء اطرافش، علاقه مند باشد.

توجه داشته باشید که بهره مند شدن کودک از آزادی و حواس اوست که می تواند زمینه ساز رشد و شکوفایی خلاقیت او باشد. پس در این دوران نباید کاری کرد که به سروری و سیادت کودک، لطمه ای وارد شود.²

توجه داشته باشید که کودکی که مشغول بازی است نباید به او با لحن دستوری سخن گفت و یا او را از جنب و جوش و حرکت هایش نهی کرد.

آن دسته از والدین که فرصت های زیادی را برای تربیت فرزند خویش، اختصاص می دهند و این مسیر را به درستی طی می کنند، در تربیت فرزند خود موفق خواهند بود.

توجه داشته باشید که یک کودک برای طی کردن فرایند رشد و تربیت، نیاز دارد تا در محیطی مناسب بازی کند و انرژی های متراکم درون خود را در جهت صحیح مصرف نماید که در این صورت به لحاظ بهداشت روانی می تواند به تعادل روحی و اخلاقی دست یابد.

مسلما جامعه نیز نقش مهمی در فراهم کردن چنین شرایطی برای رشد کودکان دارد که اگر این امر تحقق یابد می توان امید داشت که کشوری رو به رشد و پیشرفت، داشته باشیم.

 ________________________________________

1- قال امام علی (علیه السلام): «ولدک ریحانتک سبعا...» در هفت سال اول، فرزندت همچون برگ خوشبویی (نازک و ظریف) است (لذا خیلی حساب شده باید با او برخورد کرد) شرح ابن ابی الحدید،ج20،ص343.

2- با اندکی تغییر به نقل از کتاب «آنچه مربیان و والدین باید بدانند» به کوشش رضا فرهادیان

منبع: سایت آحاد