اشک معرفت؛ قسمت آخر

امام حسين‏ عليه السلام آماده رفتن به ميدان است اينك لحظه خداحافظى است. اكنون او با عزيزان خود سخن مى‏ گويد: «دخترانم، سكينه! فاطمه! و خواهرانم، زينب! اُمّ كُلْثوم! من به سوى ميدان مى ‏روم و شما را به خدا مى ‏سپارم»...

امام حسين‏ عليه السلام آماده رفتن به ميدان است اينك لحظه خداحافظى است.

 اكنون او با عزيزان خود سخن مى‏ گويد: «دخترانم، سكينه! فاطمه! و خواهرانم، زينب! اُمّ كُلْثوم! من به سوى ميدان مى ‏روم و شما را به خدا مى ‏سپارم».

 همه اشك مى ‏ريزند. آرى! اين آخرين بارى است كه امام را مى‏ بينند. سكينه (دختر امام)، رو به پدر مى ‏كند و مى ‏گويد:

 - بابا، آيا به سوى مرگ مى ‏روى؟

 - چگونه به سوى مرگ نروم حال آنكه ديگر هيچ يار و ياورى ندارم.

 - بابا، ما را به مدينه برگردان!

 - دخترم! اين نامردان هرگز اجازه نمى ‏دهند كه شما را به مدينه ببرم.

 صداى ناله و شيونِ همه بلند مى ‏شود. امّا در اين ميان سكينه بيش از همه بى‏ تابى مى ‏كند، آخر او چگونه دورى پدر را تحمّل كند. او آن‏چنان گريه مى ‏كند كه دل همه را به درد مى ‏آورد. امام سكينه را در آغوش مى ‏گيرد و مى ‏فرمايد: «دخترم! دل مرا با اشك چشم خود نسوزان».

 آغوش پدر، سكينه را آرام مى ‏كند. پدر اشك چشم او را پاك مى ‏كند و با همه خداحافظى مى ‏كند و به سوى ميدان مى ‏رود.
 امام نگاهى به ميدان مى ‏كند. ديگر هيچ يار و ياورى براى امام باقى نمانده است.

كجا رفتيد؟ اى ياران باوفا!

 غم بر دل امام حسين ‏عليه السلام نشسته و اكنون تنهاى تنها شده است. امام سوار بر اسب خويش جلو مى ‏آيد. مهار اسب را مى ‏كشد و فرياد او تا دور دست سپاه كوفه، طنين مى ‏اندازد:«آيا كسى هست تا از ناموس رسول خدا دفاع كند؟ آيا كسى هست كه در اين غربت و تنهايى، مرا يارى كند؟»

 فرياد غريبانه را پاسخى نبود ...

  سپاه كوفه ايستاده است. شمشيرها در دستانشان بى ‏تابى مى‏ كنند. امام، تنهاى تنهاست.

 بار ديگر، صداى امام در صحراى كربلا مى ‏پيچد: «آيا كسى هست مرا يارى كند؟».

 هيچ كس صداى حسين را جواب نمى ‏گويد. حسين غريب است و تنها.

 امام سجّاد عليه السلام از خيمه خود بيرون آمده است. او توان راه رفتن ندارد و از شدّتِ تب نيز، مى ‏سوزد.

 زينب ‏عليها السلام به دنبال او مى ‏آيد و مى ‏فرمايد: «فرزند برادرم! باز گرد». امام سجّاد عليه السلام در پاسخ مى ‏گويد: «عمه جان! مى ‏خواهم جانم را فداى پدر نمايم». ناگهان چشم امام حسين‏ عليه السلام به او مى ‏افتد. رو به خواهرش مى ‏كند و مى ‏گويد: «خواهرم! پسرم را به خيمه باز گردان.»

 عمّه، پسر برادر را به خيمه مى‏ برد و كنارش مى ‏ماند. پروانه ‏ها، همه روى خاك گرم كربلا، بر خاك و خون آرميده‏ اند.  امام در ميدان تنهايى ايستاده است. رو به پيكر بى ‏جان ياران باوفايش مى‏ كند و مى‏ فرمايد:«اى دلير مردان، اى ياران شجاع!»

 هيچ جوابى نمى ‏آيد. اكنون امام مى ‏فرمايد: «من شما را صدا مى‏ زنم، چرا جواب مرا نمى‏ دهيد؟ شما در خواب هستيد و من اميد دارم كه بار ديگر بيدار شويد. نگاه كنيد كسى نيست كه از ناموس رسول خدا دفاع كند.»

 باز هم صدايى نمى ‏آيد. هنوز صداى امام حسين ‏عليه السلام مى ‏آيد كه يارى مى ‏طلبد.

 صداى غريبىِ امام، شورى در آسمان مى ‏اندازد. فرشتگان تاب شنيدن ندارند.

 امام، بى‏يار و ياور مانده است.

 بار ديگر چهار هزار فرشته به كربلا مى ‏آيند. آنها به امام مى ‏گويند: «اى حسين! تو ديگر تنها نيستى! ما آمده‏ ايم تا تو را يارى كنيم، ما تمام دشمنان تو را به خاك و خون مى‏ نشانيم.»

 همه آنها، منتظر اجازه امام هستند تا به دشمنان هجوم ببرند. امّا امام به آنها اجازه مبارزه نمى‏ دهد.

 فرشتگان، همه در تعجّب هستند. مگر تو نبودى كه در اين صحرا فرياد مى ‏زدى: «آيا كسى هست مرا يارى كند». اكنون ما به يارى تو آمده‏ ايم.

 اما امام ديدار خدا را انتخاب كرده است. او مى ‏خواهد تا با خون خود، درخت اسلام را آبيارى كند.

 نگاه كن! امام، قرآنى را روى سر مى ‏گذارد و رو به سپاه كوفه چنين مى ‏فرمايد: «اى مردم! قرآن، بين من و شما قضاوت مى ‏كند. آيا من فرزند دختر پيامبر شما نيستم، چه شده كه مى‏ خواهيد خون مرا بريزيد؟»

 هيچ كس جوابى نمى‏ دهد. سكوت است و سكوت!

 پسر حيدرِ كرّار به ميدان آمده است. او رَجَز مى‏ خواند و خود را معرفى مى‏ كند: «من فرزند على هستم و به اين افتخار مى ‏كنم.»

 لشكر كوفه به سوى امام حمله مى ‏برد. امام دفاع مى ‏كند و سپس چون شير به قلب سپاه حمله مى برد.

 امام، شمشير مى ‏زند و به پيش مى‏ رود. تعداد زيادى از نامردان را به خاك و خون مى ‏كشد.

 امام متوجّه سمت راست سپاه مى ‏شود، آن‏ گاه حمله مى ‏برد و فرياد مى ‏زند: «مرگ بهتر از زندگى ذلت بار است.». اكنون به سمت چپ لشكر حمله مى ‏برد و چنين رجز مى‏خواند:

 أَنَا الحُسَينُ بنُ عَليّ‏

آلَيتُ أَنْ لا أنثَنِي‏

 من حسين بن على هستم و قسم خورده ‏ام كه هرگز تسليم شما نشوم.

 همه تعجّب مى‏ كنند. حسينى كه از صبح تا به حال اين همه داغ ديده و بسيار تشنه است، چقدر شجاعانه مى‏ جنگد. او چگونه مى ‏تواند به تنهايى ده‏ ها نفر را به خاك هلاكت بنشاند.

 امام تلاش مى‏ كند كه خيلى از خيمه ‏ها دور نشود. زيرا به غير از امام سجّاد عليه السلام، هيچ مردى در خيمه ‏ها نيست. امام به سپاه حمله مى كند و بار ديگر به نزديك خيمه‏ ها باز مى‏ گردد. 

 امام چند بار به سپاه دشمن حمله مى‏ كند و تعداد بسيارى را به جهنم مى ‏فرستد و هر بار كه به خيمه‏ ها باز مى ‏گردد، صداى «لا حَوْلَ و لا قُوّةَ الّا باللَّه» ايشان به گوش مى ‏رسد.

صداى امام، مايه آرامش خيمه‏ هاست. امام رو به سپاه كوفه مى ‏كند و مى ‏گويد: «براى چه به خون من تشنه ‏ايد؟ گناه من چيست؟»

 صدايى به گوش امام مى ‏رسد كه دل او را به درد مى ‏آورد و اشكش جارى مى ‏شود: «ما تو را مى ‏كشيم چون كينه پدرت را در سينه داريم.»

 اشك در چشم امام حلقه مى ‏زند. آرى! او (كه خود اين همه مظلوم و غريب است) اكنون براى مظلوميّت پدرش گريه مى‏ كند...

 بار ديگر امام به قلب لشكر مى‏ تازد و شمشير مى ‏زند و جلو مى ‏رود.

 فرماندهان سپاه كوفه در فكر اين هستند كه در مقابله با امام حسين ‏عليه السلام چه كنند.آنها نقشه‏ اى شوم مى ‏كشند بايد حسين را از خيمه‏ ها دور كنيم و آن ‏گاه به خيمه ‏ها حمله ببريم، در اين صورت ديگر حسين در هم مى ‏شكند و نمى ‏تواند اين ‏گونه شمشير بزند.

 قرار مى ‏شود در فرصتى مناسب، شمر همراه سربازان خود به سوى خيمه ‏ها حمله كند.هنگامى كه امام به قلب لشكر حمله كرده است، شمر دستور حمله به خيمه ‏ها را مى ‏دهد.

 امام متوجّه مى ‏شود و فرياد مى‏ زند: «اى پيروان شيطان! مگر دين نداريد و از قيامت نمى ‏ترسيد؟ غيرت شما كجا رفته است؟»

 شمر مى‏ گويد: «اى حسين چه مى ‏گويى؟». امام مى ‏فرمايد: «تا من زنده هستم به ناموسِ من، نزديك نشويد.»

 سخنِ امام، لشكر شمر را به خود مى ‏آورد و غيرت عربى را به آنها يادآور مى‏ شود.

 شمر مى ‏بيند به هيچ وجه صلاح نيست كه به حمله ادامه دهد. سپس دستور عقب نشينى مى‏ دهد.

 شمر نزد عمرسعد مى ‏رود و با او سخن مى ‏گويد: «اى عمرسعد! اين‏گونه كه حسين مى ‏جنگد تا ساعتى ديگر، همه ما را خواهد كشت.»

 تاريخ هيچ‏گاه اين سخن شمر را فراموش نخواهد كرد. حسينى كه جگرش از تشنگى مى ‏سوزد و داغ عزيزانش را به دل دارد، طورى مى‏ جنگد كه ترس وجودِ همه فرماندهان را فرا گرفته است. عمرسعد رو به شمر مى‏ كند:

- اى شمر! به نظر تو چه بايد بكنيم؟

 - بايد به لشكر دستور بدهى تا همه يكباره به سوى او هجوم آورند. تيراندازان را بگو تيربارانش كنند، نيزه‏داران نيزه بزنند و بقيه سپاه هم سنگ ‏بارانش كنند.

 عمرسعد نظر او را مى ‏پسندد و دستور صادر مى‏ شود...

 امام سوار بر اسب خويش در ميدان مى ‏رزمد كه ناگهان، باران تير و سنگ و نيزه باريدن مى گيرد.

 نگاه كن! امام، تك و تنها در ميدان ايستاده است. به خدا، هيچ كس نمى ‏تواند غربت اين لحظه را روايت كند.

 آن طرف خيمه‏ها، اشك‏ها، سوزها، زنان بى ‏پناه، تشنگى! اين طرف باران سنگ و تير و نيزه! و مولاى تو در وسط ميدان، تنها ايستاده است!

 بر روى اسب، شمشير به دست، گاه نگاهى به خيمه‏ ها مى‏ كند، گاه نگاهى به مردم كوفه. اين مردم، ميزبانان او هستند. امّا اكنون مهمان نوازى به اوج خود رسيده است!

 سنگ‏باران، تير باران، نیزه باران!

تيرها بر بدن امام اصابت مى ‏كند. تمام بدن امام از تير پر شده است. سنگى به پيشانى امام اصابت مى ‏كند و خون از پيشانى او جارى مى ‏شود.  امام لحظه ‏اى صبر مى‏ كند. امّا دشمن امان نمى‏ دهد و اين بار تيرى زهر آلود بر آن حضرت مى‏ نشيند.  نمى ‏دانم چه كسى اين تير را مى ‏زند. امّا اين تير براى امام حسين‏ عليه السلام از همه تيرها سخت ‏تر است.

صداى امام در دشت كربلا پيچيده است: «بسم اللَّه و باللَّه و على‏ ملّة رسول اللَّه، من به رضاى خدا راضى هستم.»

 تير به سختى در سينه امام فرو رفته است. چاره‏ اى نيست بايد تير را بيرون بياورد. امام به زحمت، تير را بيرون مى ‏آورد و خون مى‏ جوشد.  امام خون ‏ها را جمع مى ‏كند و به سوى آسمان مى‏ پاشد و مى ‏گويد: «بار خدايا! همه اين بلاها در راه تو چيزى نيست.»

 فرشتگان همه در تعجّب هستند. اين حسين ‏عليه السلام كيست كه با خدا اين‏ گونه سخن مى ‏گويد. قطره‏اى از آن خون به زمين بر نمى ‏گردد. آسمان سرخ مى ‏شود.  تاكنون هيچ كس آسمان را اين گونه نديده است. اين سرخى خون امام حسين‏ عليه السلام است كه در آسمانِ غروب، مانده است.

 امام بار ديگر خون در دست خود مى ‏گيرد و اين بار صورت خود را با آن رنگين مى‏ كند. آرى! امام مى ‏خواهد به ديدار خدا برود، پس چهره خود را خون آلود مى‏ كند و مى‏ فرمايد: «مى ‏خواهم جدّم رسول خدا مرا در اين حالت ببيند.»

 خونى كه از بدن امام رفته است، باعث ضعف او مى ‏شود. دشمن فرصت را غنيمت مى ‏شمارد و از هر طرف با شمشيرها مى ‏آيند و هفتاد و دو ضربه شمشير بر بدن آن حضرت مى ‏نشيند.امام از روى اسب با صورت به زير مى ‏آيد، گويا عرش خدا بر روى زمين مى ‏افتد. امام با صورت به روى خاك گرم كربلا مى ‏افتد.

 آرى! اين سجده آخر امام حسين ‏عليه السلام است كه ركوعى ندارد.

 صداى مناجات امام به گوش مى ‏رسد: «در راه تو بر همه اين سختى ‏ها صبر مى‏ كنم.» امام حسين‏ عليه السلام آينه صبر خداست. در اوج قلّه بلا ايستاده و شعار توحيد و خداپرستى سر مى ‏دهد.  خون امام درخت دين و خداپرستى را آبيارى مى ‏كند. امام به ذكر خدا مشغول است.

 ذو الجناح، اسب امام، چگونه يال خود را به خون امام رنگين مى ‏كند و به سوى خيمه‏ ها مى ‏رود. همه اهل خيمه، صداىِ ذو الجناح را مى ‏شنوند و از خيمه بيرون مى ‏آيند.

 امام روى خاك گرم كربلا افتاده است. هيچ كس جرأت نمى‏ كند او را به شهادت برساند.  او با صدايى آرام با خداى خويش سخن مى ‏گويد: «صبراً على قضائك يا ربّ»؛ «در راه تو بر بلاها صبر مى ‏كنم».  اكنون بدن مبارك امام از زخم شمشير و تير چاك چاك شده است. سرش شكسته و سينه ‏اش شكافته است و زبانش از خشكى به كام چسبيده و جگرش از تشنگى مى‏ سوزد. قلبش نيز، داغ‏ دار عزيزان است.

 با اين همه باز هم به خيمه‏ ها نگاه مى‏ كند و همه نيرو و توان خود را بر شمشير مى ‏آورد و آن را به كمك مى ‏گيرد تا برخيزد، امّا همان لحظه ضربه اى از نيزه و شمشير بار ديگر او را به زمين مى ‏زند. همه هفتاد و دو پروانه او پر كشيدند و رفته ‏اند و اكنون منتظر آمدن امام خود هستند...

 عمرسعد كنارى ايستاده است. هيچ كس حاضر نيست قاتل حسين باشد. او فرياد مى ‏زند:«عجله كنيد، كار را تمام كنيد». وعده جايزه‏ اى بزرگ به سپاهيان داده مى ‏شود، امّا باز هم كسى جرأت انجام دستور را ندارد. جايزه، زياد و زيادتر مى ‏شود، تا اينكه سِنان به سوى حسين مى‏ رود اما او هم دستش مى ‏لرزد و شمشير را رها كرده و فرار مى‏ كند.

 شمر با عصبانيت به دنبال سنان مى ‏دود:

 - چه شد كه پشيمان شدى؟

 - وقتى حسين به من نگاه كرد، به ياد حيدر كرّار افتادم. براى همين، ترسيدم و فرار كردم.

 - تو در جنگ هم ترسويى. مثل اينكه بايد من كار حسين را تمام كنم.

 اكنون شمر به سوى امام مى ‏رود. شيون و فرياد در آسمان ‏ها مى‏ پيچد و فرشتگان همه ناله مى ‏كنند. آنها رو به جانب خدا مى ‏گويند: «اى خدا! پسر پيامبر تو را مى‏ كشند».

 خداوند به آنان خطاب مى ‏كند: «من انتقام خون حسين را خواهم گرفت، آنجا را نگاه كنيد!».فرشتگان، نور حضرت مهدى ‏عليه السلام را مى‏ بينند و دلشان آرام مى ‏شود.

 اكنون شمر بالاى سر امام ايستاده است. شمر، نگاهى به امام مى‏ كند و لب ‏هاى او را مى ‏بيند كه از تشنگى خشكيده است. پس مى‏ گويد: «اى حسين! مگر تو نبودى كه مى ‏گفتى پدرت كنار حوض كوثر مى ‏ايستد و دوستانش را سيراب مى سازد؟ صبر كن، به زودى از دست او سيراب مى ‏شوى».

 اكنون او مى‏ خواهد امام را به شهادت برساند. واى بر من، چه مى ‏بينم! او بر روى سينه خورشيد نشسته است:

 - كيستى كه بر سينه من نشسته ‏اى؟

 - من شمر هستم.

 - اى شمر! آيا مرا مى ‏شناسى؟

 - آرى، تو حسين پسر على هستى و جدّ تو رسول خدا و مادرت زهراست.

 - اگر مرا به اين خوبى مى ‏شناسى پس چرا قصد كشتنم را دارى؟

 - براى اينكه از يزيد جايزه بگيرم.

 شمر به كشتن امام مصمّم است و خنجرى در دست دارد. امام، پيامبر را صدا مى ‏زند: «يا جدّاه، يا محمّداه!»

 آسمان تيره و تار مى‏ شود. طوفان سرخى همه جا را فرا مى ‏گيرد و خورشيد، يكباره خاموش مى ‏شود...

 منادى در آسمان ندا مى ‏دهد: «واى حسين كشته شد».

  سرِ امام را بر بالاى نيزه كرده ‏اند و در ميان سپاه دور مى ‏زنند.  همه زن‏ ها و بچه‏ ها مى‏ فهمند كه امام شهيد شده است. صداى شيون، همه جا را فرا مى ‏گيرد. شمر با لشكر خود نزديك خيمه ‏ها رسيده است. عدّه‏اى از سربازان او آتش به دست دارند.

 آتش شعله مى ‏كشد و زنان همه از خيمه ‏ها بيرون مى ‏زنند.  نامردها به دنبال زن ‏ها و دختران هستند. چادر از سر آنها مى‏ كشند و مقنعه آنها را مى‏ ربايند.  هيچ كس نيست از ناموس خدا دفاع كند. همه جا آتش، همه جا بى ‏رحمى و نامردى! زنان غارت زده با پاى برهنه، گريه ‏كنان به سوى قتلگاه امام مى ‏دوند.

 بدن پاره پاره برادر در قتلگاه افتاده است. خواهر چگونه طاقت بياورد، وقتی برادر را اين ‏گونه ببيند؟!...

 زينب ‏عليها السلام چون نگاهش به پيكر صد چاك برادر مى ‏افتد، از سوز دل فرياد برمى ‏آورد:«اى رسول خدا! اى كه فرشتگان آسمان به تو درود مى‏ فرستند، نگاه كن، ببين، اين حسين توست كه به خون خود آغشته است».

 مرثيه جانسوز زينب ‏عليها السلام، همه را به گريه واداشته است. خواهر به سوى پيكر برادر مى ‏رود و كنار پيكر برادر مى ‏نشيند.

 همه نگاه مى ‏كنند كه زينب‏ عليها السلام مى‏ خواهد چه كند؟ او دست مى ‏برد و بدن چاك چاك برادر را از روى زمين برمى ‏دارد و سر به سوى آسمان مى ‏كند: «بار خدايا! اين قربانى را از ما قبول كن»...