درک کودکان و نوجوانان از مفاهیم دینی؛ مفهوم عصمت پیامبر

در قسمت قبل به درک کودکان در مورد مفهوم پیامبر و کودکیِ پیامبر پرداختیم، در ادامه درک کودکان در مورد مفهوم عصمت را بررسی می کنیم.

 با ما همراه باشید... 

سه: مفهوم عصمت

اکثریت کودکان و در سنین بالاتر همه معتقدند که پیامبر از هرگونه خطا و گناهی معصوم است. از نظر خردسالان و دانش آموزان سالهای نخست دوره ی دبستان (تا حدود نه سالگی) بسیار به ندرت امکان دارد که پیامبر خدا مرتکب اشتباه شود. کودکان کوچکتر دلیل ساده ای برای آن ارائه می نمایند، به این معنا که همه ی بزرگسالان ، مردم خوبی هستند و پیامبر از آنها مستثنی نیست. اکثر کودکان در این دوره اظهار می دارند: «او خوب تربیت شده بود و می توانست که عمل خطایی انجام ندهد.» یا «او مردی بود که خطایی نکرد، چون می ترسید خدا او را تنبیه کند.» در این دوره مفهوم بدی و خوبی مبهم است و برداشت واقعی در این زمینه وجود ندارد.

کودکان سالهای آخر دبستان و سال اول راهنمایی نظرات واقعی تری نسبت به این مفاهیم دارند. پیامبر برای اغلب آنان معصوم و دور از دسترس وسوسه های شیطانی است ، چرا که خدا به او فرمان داده تا از شیطان روی گردان باشد و او نیز فرمانبردار امر الهی است. عصمت پیامبر مرتبط با رسالت اوست، مثل این دلیل که : «او باید الگوی خوبی برای دیگران باشد.» آن عده ی اندکی هم که به جایزالخطا بودن او اقرار کردند، معتقدند که این خطاها از تاثیرات بد و شارت بار، به دور هستند.

کودکی دوازده ساله در این زمینه توضیح داده بود : «او (در کودکی) از همه ی بدی ها به وسیله ی خدا محافظت می شد و به او بر خلاف ما نیروی مخصوصی داده شده بود.» و درباره ی بزرگسالی او گفته بود : «او فرد مخصوصی بود که انتخاب شد تا مردم را به خدا معتقد سازد. اگر او کار بد می کرد مردم به او ایمان نمی آوردند.»

پس از این سنین نیز ، پیامبر از ویژگی عصمت برخوردار است و خداوند با نفوذ و تاثیر معنوی خود از او در برابر وسوسه های شیطانی و شرور حمایت می کند.

تعدادی از کودکان در همه ی سنین، عصمت پیامبر را در دوران کودکی اش نفی کرده ، احتمال بروز نقص های اخلاقی و اشتباهاتی در اعمال او را جایز می شمارند. با افزایش سن کودکان تعداد معترفان به این احتمال نیز بیشتر می شود.

این خطاهای دوران کودکی بیشتر همان شوخی ها و شیطنت های جزیی یا عدم اطاعت از پدر و مادر است که مقتضای طبیعی این دوران است.چون قصد او قصد بدی نبوده است، نقطه ی ضعفی هم برای او به شمار نمی آید. تعدادی نیز احساس می کنند که او می تواند دروغ بگوید اما دروغ های کوچک، به تدریج که او بزرگ می شود، می آموزد که چه چیز خوب و کدام چیز بد است و لذا رفتارش پسندیده می شود.

از نظر نوجوانان نیز این خطاها نقطه ی ضعفی محسوب نمی شود، چرا که این مقتضای طبیعی همه ی کودکان است و پیامبر هم چون بشر است باید دوران کودکی او را مانند سایرین دانست، البته نباید تاثیر آموزش ها را فراموش کرد که با بیان عصمت پیامبر در همه ی مراحل زندگی توسط معلمین، این تصورات تحت تاثیر قرار می گیرد.